| تاریخ ارسال: 1401/9/16 |
(b).jpg)
دکتر سید محمدمهدی غمامی رئیس اندیشکده حقوق بشر و شهروندی و عضو هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، در گفت‌و‌گو با روابط عمومی دانشگاه به‌مناسبت روز دانشجو، شماری از وظایف خطیر دانشجویان را در قبال هزینه‌های نظام اسلامی برای تربیت ایشان گوشزد نمود و تعهد دانشگاه برای موفقیت ایشان را نیز مطابق بیانیه رسالت دانشگاه مورد توجه قرار داد. در ادامه مشروح این مصاحبه را از نظر می‌گذارنید.
اهمیت دانشجو به آگاهی سیاسی - اجتماعی وی
در خصوص روز دانشجو، لازم است توجه کنیم به اینکه چرا «۱۶ آذر» روز دانشجو نامیده شده است؟ و ارزش دانشجو به چیست؟ نگاه خیلی ساده به روز دانشجو، نشان می‌دهد که این روز با توجه به اینکه در شانزدهم آذر سال ۱۳۳۲ جمعی از دانشجویان هم نسبت به سفر ریچارد نیکسون معاون رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده آمریکا به ایران اعتراض کردند و نسبت به تجدید روابط قطع‌شده ایران با انگلستان هم به‌شدت معترض بودند، به معنای نوعی آگاهی سیاسی دانشجویان در اعتراض به ایجاد روابط با دولت‌هایی است که سالیان طولانی حقوق ملت ایران را تضییع می‌کردند؛ خصوصا پس از اینکه کودتایی را در ایران علیه استقلال ملت شکل دادند و دولت مردمی را نیز ساقط کردند.
از این جهت، تاریخ به ما نشان می‌دهد که روز دانشجو و اهمیت دانشجو، به آگاهی و قدرت تمیز او از مسائل است. اینکه نقش دانشجو در شکل‌دهی به افکار عمومی چه می‌تواند باشد، با توجه به خصلت جوان بودن عامه دانشجویان، غیر محافظه‌کار بودن و ویژگی جویندگی علم و دانش و آگاهی، نشان می‌دهد که ما می‌توانیم روی دانشجو به‌عنوان یک سرمایه اجتماعی ویژه در جامعه حساب باز کنیم.
قاعدتاً دانشجوی هر دانشگاهی، هر چه جدی‌تر و واقعی‌تر جوینده دانش و آگاهی باشد، می‌تواند تأثیر بیشتری را بر روی افکار عمومی برای پیشرفت و ارتقاء همه‌جانبه کشور و جامعه‌اش، به‌خصوص در تخصصی که در آن زمینه جویندگی دارد، داشته باشد.
از این جهت، تاریخ به ما نشان می‌دهد که روز دانشجو و اهمیت دانشجو، به آگاهی و قدرت تمیز او از مسائل است. اینکه نقش دانشجو در شکل‌دهی به افکار عمومی چه می‌تواند باشد، با توجه به خصلت جوان بودن عامه دانشجویان، غیر محافظه‌کار بودن و ویژگی جویندگی علم و دانش و آگاهی، نشان می‌دهد که ما می‌توانیم روی دانشجو به‌عنوان یک سرمایه اجتماعی ویژه در جامعه حساب باز کنیم.
قاعدتاً دانشجوی هر دانشگاهی، هر چه جدی‌تر و واقعی‌تر جوینده دانش و آگاهی باشد، می‌تواند تأثیر بیشتری را بر روی افکار عمومی برای پیشرفت و ارتقاء همه‌جانبه کشور و جامعه‌اش، به‌خصوص در تخصصی که در آن زمینه جویندگی دارد، داشته باشد.
وظیفه سنگین دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
البته دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه‌السلام از این جهت که قرار است در حوزه علوم انسانی موجبات پیشران‌های مختلفی را فراهم کنند و مسائل حکمرانی را حل نمایند، می‌توانند نسبت به دانشجویان دیگر مؤثرتر باشند. به هر حال، دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه‌السلام با اولویت خاصی جذب این دانشگاه شده‌اند؛ در غیر این صورت، سالیان طولانی تحصیل را می‌توانیم یک هزینه در نظر بگیریم و دوره کارشناسی ارشد پیوسته برای آن‌ها امتیاز ویژه‌ای محسوب نمی‌شود. برخی دیگر از دانشگاه‌ها بدون ارائه واحدهای بیشتر، همین کارشناسی ارشد پیوسته را در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند. بنابراین، قرار بر این است که دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه‌السلام بیشتر هزینه کنند و دوره بیشتری را برای تحصیل بگذراند تا بتواند باری را از دوش نظام سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور بردارند و -به یک معنا- برای جامعه‌شان مفید باشند.
این مفید بودن -در واقع- همان «علمٌ ینفع» داشتن است؛ یعنی علمی که نفع عمومی برای عامه مردم و کشور داشته باشد. ما باید کاری کنیم که دانشجو این خصلت را در خودش ببیند و بپروراند تا برای کشورش مفید باشد و مسؤولیت اجتماعی برای خودش قائل بشود. از این جهت، این حلقه مفقوده نیز به‌طور عام در کل نظام آموزش و پرورش و نظام آموزش عالی ما وجود دارد که به افرادی که در این دو نظام تحصیل می‌کنند، صرفاً مطالبی را می‌آموزند؛ بدون اینکه به آن‌ها گفته شود این آموخته‌ها را برای چه و چگونه باید هزینه کنند و چرا کشور حاضر است این هزینه‌های هنگفت را برای آموزش آن‌ها متقبل بشود. عدم همین تبیین عمدتا هم موجب مهاجرت نخبگان می شود.
به‌طور خاص، دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه‌السلام که دارای زمینه‌های دینی و اعتقادی هستند، وظایفی را بر دوش دارند که باید بیشتر هزینه بدهند و قرار نیست دانشگاه را صرفاً محلی برای پیشرفت شخصی خودشان ببینند؛ [بلکه] اینجا می‌باید سکویی باشد برای خدمت کردن در آینده تا آن‌ها نمادی از خدمت گذاران صادق در مکتب امام صادق علیه‌السلام باشند.
این مفید بودن -در واقع- همان «علمٌ ینفع» داشتن است؛ یعنی علمی که نفع عمومی برای عامه مردم و کشور داشته باشد. ما باید کاری کنیم که دانشجو این خصلت را در خودش ببیند و بپروراند تا برای کشورش مفید باشد و مسؤولیت اجتماعی برای خودش قائل بشود. از این جهت، این حلقه مفقوده نیز به‌طور عام در کل نظام آموزش و پرورش و نظام آموزش عالی ما وجود دارد که به افرادی که در این دو نظام تحصیل می‌کنند، صرفاً مطالبی را می‌آموزند؛ بدون اینکه به آن‌ها گفته شود این آموخته‌ها را برای چه و چگونه باید هزینه کنند و چرا کشور حاضر است این هزینه‌های هنگفت را برای آموزش آن‌ها متقبل بشود. عدم همین تبیین عمدتا هم موجب مهاجرت نخبگان می شود.
به‌طور خاص، دانشجویان دانشگاه امام صادق علیه‌السلام که دارای زمینه‌های دینی و اعتقادی هستند، وظایفی را بر دوش دارند که باید بیشتر هزینه بدهند و قرار نیست دانشگاه را صرفاً محلی برای پیشرفت شخصی خودشان ببینند؛ [بلکه] اینجا می‌باید سکویی باشد برای خدمت کردن در آینده تا آن‌ها نمادی از خدمت گذاران صادق در مکتب امام صادق علیه‌السلام باشند.
وظیفه دانشگاه امام صادق علیه‌السلام برای موفقیت دانشجویان
برای تحقق این هدف، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام موظف است سکوهایی را طراحی کند که سکوهای پرش برای رسیدن به موفقیت‌های ویژه باشد. از جمله این سکوها، کارهای جمعی عالمانه برای درنوردیدن مرزهای دانش کاربردی است. بخشی از آن می‌تواند مهارت‌ورزی در ساختار انجمن‌های علمی-دانشجویی یا از نوع انجمن‌های وزارت علوم برای اساتید باشد. بخش دیگر می‌تواند مراکز فکری -مانند اندیشکده‌ها و حلقه‌های تفکر و کانون‌های فکر- باشد. قاعدتاً دانشگاه باید در این حوزه مراقبت بیشتری داشته باشد و سعی کند از این کانون‌های فکر و مراکز تولید، محتوای مورد نیازِ امر حکمرانی بیشتر حمایت نماید تا بتواند به اهداف و رسالت‌های خودش بیشتر عمل کند.
تشکل‌های دانشجویی در دانشگاه امام صادق علیه‌السلام
صِرف وجود تنوع و تعدد، مطلوب محسوب نمی‌شود؛ بلکه مهم این است که [بدانیم] دانشگاه برای چه هدفی تأسیس شده است و کدام نهادها، تشکل‌ها و کارکردها می‌توانند بیشترین کارآمدی را برای تحقق آن هدف داشته باشند. در غیر این صورت، در برخی دانشگاه‌های دیگر [نیز] تشکل‌های غیر علمی و خلاف مقتضای امر دانش -یا حداقل خلاف مهارت‌ورزی- برای مسؤولیت‌های اجتماعی آینده وجود دارند و شاید ایجاد آن‌ها هیچ فایده‌ای برای ساختار دانشگاه و حتی برای ساختار اجتماعی نداشته و حتی ممکن است مخاطرات جدی برای ساختارهای اجتماعی فراهم سازند؛ مانند برخی تشکل‌های آنارشیستی، تشکل‌های لمپنییم، تشکل‌های غیر اخلاقی و غیره که تنوع و تعدد این‌ها اساساً تهدیدکننده محیط علم است. البته باید از جهت دیگر به سراغ تنوع نهادهای مرتبط با ساختار علمی کشور رفت تا بتوانیم -به‌طور عام- ساختار آموزشی و -به‌طور خاص- ساختار دانشگاهی بهتری داشته باشیم.
مطالب مشابه
دفعات مشاهده: 160 بار |
دفعات چاپ: 21 بار |
دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر