۸th International Conference on Islamic Banking and Finance: Risk Management, Regulation, and Supervision

۲۰ to ۲۱ December, ۲۰۱۷

سلطان‌نشین عُمان (به عربی: سلطنه عمان) کشوری پادشاهی در شرق شبه جزیره عربستان است. پایتخت این کشور شهر مسقط است. عمان از شرق به دریای عرب و از شمال به دریای عمان محدود می‌شود. این کشور از جنوب با یمن و از غرب با عربستان سعودی و امارت متحده عربی همسایه است. عمان همچنین دارای مرز دریایی با ایران است. همانند سایر کشورهای عربی خلیج فارس منبع اصلی درآمد کشور، نفت است. هر چند نسبت به همسایگان، این کشور تولیدکننده متوسطی است. کشاورزی و ماهی‌گیری نیز دو منبع مهم درآمد در عمان هستند. منبع  دیگری که اخیرا مورد توجه بیشتری قرار گرفته گردشگری است. این کشور در حدود ۳.۵ میلیون نفر جمعیت دارد، ۳۰۰ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و واحد پولی آن ریال عمان است که هر ریال عمان در حال حاضر برابر ۱۱ هزار تومان می‌باشد.

در کشور عمان، اسلام دین رسمی و اباضیه، مذهب رسمی است. اکثریت قریب به اتفاق جمعیت عمان، مسلمان هستند و پیروان سایر ادیان از جمله مسیحیت و هندو اقلیتی کوچک هستند. پیروان فرقه اباضیه اکثریت جامعه عمان را تشکیل می‌دهند و در سراسر مناطق عمان زندگی می‌کنند و هدایت امور مذهبی جامعه و مساجد را برعهده دارند. ظاهراً گرایش مردم عمان به مذهب اباضیه از اوایل تشکیل این فرقه و گسترش آن آغاز شده است. از آغاز حرکت و جنگ‌های خوارج در زمان امویان، بعضی از روسای فرقه اباضیه به عمان آمدند و به نشر عقاید خود پرداختند و یاران بسیاری گرد آوردند. اهل سنت از دیگر گروه‌های دینی در عمان هستند که در مناطق جنوبی، شهرهای صور و لوی ساکن هستند و بیشتر مذهب حنبلی دارند. شیعیان به عنوان سومین گروه مذهبی عمان، در حدود ۵ درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند که بیشتر در امتداد سواحل منطقه باطنه و پایتخت عمان یعنی شهر مسقط زندگی می‌کنند و از جایگاه خوبی نزد دولت و مردم برخوردارند. 

هشتمین کنفرانس بین المللی بانکداری و مالیه اسلامی: مدیریت ریسک، قانون گذاری و نظارت در ۲۰ و ۲۱ دسامبر ۲۰۱۷ (۲۹ و ۳۰ آذرماه ۱۳۹۶) در شهر مسقط کشور عمان برگزار شد. این همایش به صورت مشترک توسط موسسه آموزش و تحقیقات اسلامی (IRTI) بانک توسعه اسلامی و دانشگاه سلطان قابوس برگزار شد. صبح روز اول ابتدا سخنرانان افتتاحیه به تبیین اهداف کنفرانس پرداختند که سخنرانان دکتر خمیس رییس دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه سلطان قابوس، دکتر اشرف نماینده بانک توسعه اسلامی و دکتر کحلان رییس شورای فقهی بانک مرکزی عمان بودند. 

اولین نشست تخصصی کنفرانس ساعت ۱۰:۳۵ صبح با عناوین بانکداری اسلامی –ثبات مالی، برگزار شد که بنده در دو مقاله از سه مقاله ارائه شده در این نشست مشارکت داشتم. یکی از این مقالات با عنوان " Longitudinal Analysis of Islamic Banking Vulnerability: Using Generalized Estimating Equations " توسط بنده ارائه شد. در این مقاله ابتدا با استفاده از داده‌های عملکردی بانکداری اسلامی در کشورهای منتخب یک شاخص برای سنجش آسیب پذیری بانکداری اسلامی محاسبه و ارائه شده است و سپس با استفاده از مدل GEE عوامل موثر بر آسیب پذیری بانکداری اسلامی به شکل طولی طی دوره ۲۰۱۳-۲۰۱۶ مدل سازی شده‌است. مشارکت در دو مقاله و ارائه یک مقاله در مهمترین نشست کنفرانس که با توجه به زمان برگزاری بیشترین مخاطبان را در خود داشت یکی از دستاوردهای اصلی شرکت در کنفرانس محسوب می‌شود. مقالات ارائه شده به پیوست گزارش ارسال شده است. همچنین در نشست عصر روز اول بحث تخصصی بازار سرمایه با سه مقاله مطرح شد. در روز دوم نیز سه نشست تخصصی با عناوین مباحث جدید در بانکداری و مالی اسلامی، بانکداری اسلامی – مدیریت ریسک و حاکمیت و مقررات گذاری برگزار شد.

با توجه به اینکه مقاله اینجانب در اولین نشست تخصصی ارائه شد، از همان ابتدای کنفرانس مخاطبان با بنده، دانشگاه محل فعالیت و حوزه تخصصی اینجانب آشنا شدند و همین امر موجب شد دیدارهای خوبی در حاشیه کنفرانس شکل بگیرد که مهمترین آن‌ها در این بخش ذکر شده است.

• دکتر داوود اشرف نماینده بانک توسعه اسلامی و IRTI: در دیدار اختصاصی اینجانب با دکتر اشرف ضمن معرفی ویژگی‌های دانشگاه امام صادق (ع) در حوزه تلفیق علوم انسانی با علوم اسلامی به ویژه در حوزه اقتصاد و بانکداری اسلامی تمایل دانشکده اقتصاد برای برگزاری برنامه‌های مشترک بین المللی اعلام شد. ایشان نیز ضمن تاکید بر نقش ایران در بانکداری اسلامی و اینکه مطالعه بانکداری اسلامی بدون ایران بی معنی است مشارکت بیشتر مراکز علمی ایرانی در برنامه‌های بین المللی در جهت معرفی این حوزه را خواستار شدند.

• دکتر مغیث شوکت رییس گروه مالی اسلامی کالج مطالعات بانکداری و مالی (CBFS): این کالج که زیر مجموعه بانک مرکزی عمان فعالیت می کند رابطه خوبی با موسسه عالی آموزش بانکداری و پژوهشکده پولی و بانکی در ایران دارد. دکتر مغیث که چهار سال پیش برای یکی از همایش های حوزه بانکی به ایران سفر کرده بود ابراز علاقه زیادی به برگزاری برنامه‌های مشترک با دانشگاه امام صادق (ع) داشت و بنا شد روابط بنده با ایشان استمرار داشته باشد.

• دکتر مجاهد حسین دبیر کنفرانس و استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه سلطان قابوس: در دیدارهای متعدد صمیمانه‌ای که با ایشان داشتیم مشخص شد که ایشان از شیعیان هستند و برای زیارت امام رضا (ع) به ایران رفت و آمد دارند. بنابراین بنا شد در آینده نزدیک حتما در دانشگاه امام صادق (ع) حضور یابند و ارتباط آتی برای انتقال تجربیات به شکل مستمر برقرار باشد.

• دکتر محمد اللواطی مدیر حوزه اعتباری بانک نزوی: بانک نزوی اولین بانک اسلامی عمان است که حامی اصلی برگزاری کنفرانس بود. دکتر محمد اللواطی که ایشان هم از شیعیان بودند ابراز علاقه کردند تا در سفر آتی به ایران در دانشگاه امام صادق (ع) حضور یابند و به بیان تجارب بپردازند.

لازم به ذکر است به دلیل نگاه بسیار مثبتی که نسبت به ایران در عمان وجود دارد در غالب دیدارهای برگزار شده با شرکت کنندگان در کنفرانس، پس از اینکه دانشگاه امام صادق (ع) و اهداف آن برای آن‌ها معرفی می‌شد ابراز علاقه زیادی برای برقراری ارتباط و تعریف همکاری‌های علمی با دانشگاه امام صادق (ع) وجود داشت. به ویژه صحبت به زبان عربی با آن‌ها در برقراری ارتباط صمیمی بسیار حائز اهمیت بود و برایشان خیلی جالب توجه بود که آموزش زبان عربی در دانشگاه امام صادق (ع) برای دانشجویان وجود دارد. 

در پایان لازم است از همه اساتید و مسئولان دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد و معاونت پژوهشی دانشگاه که امکان حضور بنده در این کنفرانس را فراهم کردند کمال تشکر و سپاس را داشته باشم.