وی افزود: نهاد وقف از عناصر مهم تمدن اسلامی محسوب میشود. سنت دیرینه و نیکوی وقف از ارکان مهم اقتصادی، اجتماعی، دین و فرهنگ ممالک اسلامی است. این سنت در طول تاریخ خود در پیشبرد امور عامالمنفعه، بهبود سطح زندگی مسلمانان و بهویژه در گسترش علم و فرهنگ و آموزش علوم و معارف اسلامی در میان ملتهای مسلمان نقش بسیار مهمی داشته است. منابع خیرین و واقفین، همیشه در خدمت ضروریترین نیازهای مردم بوده است. خیرین، نیازهای جامعه را با نگاه نافذ خود پیدا میکردند و منابع و داشتههای خود را به نیت کسب سعادت اخروی صرف تأمین این نیازهای ضروری جامعه اسلامی میکردند. قاعدتاً نیازهای ضروری در هر دورهای و در هر منطقهای بسته به شرایط، متفاوت بوده و هست. روزگاری مشکل و دغدغه اصلی مردم در مناطق کویری، دسترسی به آب آشامیدنی بود و قاعدتاً منابع خیرین به سمت وقف آبانبار و قنات ، و یا حتی لایروبی دورهای آنها سوق پیدا میکرد. جالب این است که از همان سالهای نخستین، وقف جایگاه بالایی را هم در حوزه علم به خود اختصاص داد. علاوه بر مدارس علمیه، کتابخانهها و بیمارستانهای وقفی، وقف کتاب در سنت اسلامی نمونه جذاب و قابل توجهی است. در دورانی که دستیابی به کتاب واقعاً دشوار بود، عدهای به منظور تحصیل ثواب و علاقه به گسترش علم و دانش و نیز حفظ کتاب از نابودی، به وقف کتاب پرداختند. اولین کتاب وقفی شناخته شده در ایران، مصحف قران کریم است که توسط وزیر سلطان محمود غزنوی در سال 393 ه.ق. وقف آستان پرنور رضوی شده است. این امر چنان در میان مسلمانان در همان سدههای اولیه گسترش یافت که کتابخانههای متعددی در شهرهای مختلف شکل گرفت؛نظیر کتابخانه امیر اسماعیل سامانی و یا کتابخانه خاندان بلعمی در بخارا. جالب اینکه وقف کتاب به قرآن و کتب دینی محدود نماند؛ مثلاً ابن نفیس، پزشک پرآوازه جهان اسلام، کتابهای متعددی را وقف بیمارستان منصوری قاهره نمود. و جالبتر آنکه این سنت چنان عالمگیر شد که شاهد کتابخانههای بزرگی در دورترین نقاط تمدن اسلامی بودیم؛ نظیر کتابخانههای خزانه اکبری با بیش از 524 هزار جلد و شاه جهان با بیش از 300 هزار نسخه خطی در هند.
امامی ادامه داد: از سنت و گذشته که عبور کنیم، در سالهای اخیر، انحصار و یا تحریمهای علم و فناوری، هرروز سختتر و دامنـه آن وسیعتر شـده اسـت. وجـود چنـین تحریمهایی نشانهای آشکار از جنگ فناوری اسـت. علـت تحریمهای فنـاوری، تأثیر و نقـش فنـاوری در پیشـرفت کشـورها اسـت. بـه فرمودهی امـام علـی علیهالسلام «علـم قـدرت اسـت». پیشـرفت علمـی کلیـد پیشـرفت همهجانبهی کشور است. به فرمودهی مقام معظم رهبری: «باید به مرحلهای از توانایی برسیم که بتوانیم با استفاده از علم، تولید ثـروت کنیم و از همان ثروت نیز برای پیشرفت علم بهره بگیریم.«
ایشان در انتها گفت: یکی از برکات گسترده نهاد وقف را میتوان در موقوفات مراکز علمی و آموزشی و پژوهشی دنبال کرد. در دهههای اخیر به پیروی از الگوی دولت مدرن غربی، ایجاد و گسترش فضاهای علمی و پژوهشی در ابتدا وظیفه دولت و حکومتها دانسته شد، اما خود غربیها هم به سرعت در حال بازگشت از این اشتباه تاریخی خود هستند. پژوهشهای متعدد و دامنهدار اخیر با عناوین و تعابیر مختلفی همچون «بخش سوم اقتصاد»، «اقتصاد اجتماعی«، «بخش غیرانتفاعی»، «بخش داوطلبانه»، «بخش مستقل»، «بخش غیررسمی«، «بخش خیریه«، «بخش معاف از مالیات« و «جامعه مدنی» همه حاکی از این بازگشت مهم و حیاتی است. در عمل هم، موقوفات خصوصی و بنیادهای وقفی کشورهای اروپایی، بهویژه امریکای شمالی از ابزارهای رشد، توسعه و تحول علم و فناوری این کشورها است. میزان و تنوع امکانات مالیای که از طریق بنیادهای وقفی شخصی، خانوادگی، تشکیلاتی و... در اختیار مؤسسات فرهنگی، آموزشی، مراکز پژوهشی، کتابخانهها، موزهها و نظایر آنها قرار داده میشود حیرتآور است. اما ما نباید فراموش کنیم که نهاد نبوی وقف، همانگونه که عرض شد بسیار پیشتر و بیشتر از آنچه تمدن غرب به حوزه علم و فناوری بپردازد، به این مهم اهتمام داشته است.
این کارگاه در قالب 4 پنل تخصصی برگزار شد.
در پنل اول، آقای دکتر موحدی بک نظر، عضو هیأت علمی دانشگاه شاهد به ارائه بحثی با عنوان "معرفی طراحی بازار و طراحی فرایند" پرداخت. ایشان گفت: حوزه ای است که در آن بازارها به منظور نیل به تخصیص مطلوب طراح از طریق بازطراحی ترتیبات نهادی جدید (در قالب نهادی متفاوت از بازارهای سنتی موسوم به بازار آزاد) ارتقاء یابد؛ در اینصورت رویکرد طراحی بازار در مقابل رویکرد متعارف از بازار قرار میگیرد. وی در ادامه افزود: ها و یا ها روش های معمول مطرح در عرصه طراحی بازار. موحدی سپس تاکید کرد: موانع کارایی در بستر بازار آزادعبارتند از: عدم ضخامت بازار، ازدحام در بازار، فقدان امنیت در بازار. ایشان در خاتمه گفت: نظریه به عنوان جنبه مهندسی اقتصاد و شکست دوگان های جا افتاده محسوب می شود.
در پنل دوم که توسط مهندس احمدرضا مستجابی، مدیر محصول اسنپ یل موضوع "اقتصاد پلتفرم؛ طراحی مدل کسب و کار" ارائه شد ایشان به بحث حول این گزاره و ارائه مدلهای مختلف از بازارهای موجود پرداخت: عبارت است از یک مدل کسب و کار که حداقل دو طرف و یا بیشتر دارد؛ به عبارت دیگر، پلتفرم ها اثر شبکه ای را اهرم میکند.
پس از برگزاری پنل سوم توسط دکتر مرتضی زمانیان مدیر گروه مطالعات اقتصادی پژوهشکده حکمرانی شریف با موضوع "طراحی بازارهای جورساز"؛ پنل چهارم توسط دکتر طاهر حبیب زاده عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق علیهالسلام، دکترای حقوق فناوری اطلاعات از دانشگاه منچستر انگلیس با عنوان "ملاحظات حقوقی طراحی بازار و راه اندازی کسب و کار های پلتفرمی" آغاز گردید. ایشان در طول مباحث خود به نکات پر اهمیت موضوع به صورت تیتر وار پداخت: نقطه شروع راه اندازی هر کسب و کاری «ایده» است که در هیچ کجای دنیا مورد حمایت حقوقی نیست؛ رابطه برنامه نویس پلتفرم و پشتیبان مالی از مهمترین نکات حقوقی است؛ بیزینس مدلها باید ثبت شوند تا حقوق مالکیت معنوی آنها قابل حمایت باشد وگرنه قانون از بیزینس مدلها هم مانند ایده ها حمایت نمی کند؛ داراییهای کسب و کارهای دانش بنیان عبارتند از خود دانش، دوم لوگو و علامت تجاری که دانش با آن وارد بازار می شود؛ قواعد تبلیغ جزو نکات حقوقی تاثیرگذار در کسب و کارها است؛ قراردادهای آنلاین منتهی به خرید و فروش، بسیار مهم هستند که terms & conditions معرف شرایط آنها است.
جلسه با پرسش و پاسخ حضار به اتمام رسید.
در ادامه دکتر محمد نعمتی، مدیر کل پژوهش و نشر، پاسخ و توضیح برخی از موارد مذکور را به این شرح آغاز کرد: پژوهشگاهها معمولا با بودجه های کلانی که در اختیارشان قرار میگیرد سامان اولیه می یابند و در ادامه اقدام به پژوهش میکنند. اما برنامه معاونت پژوهشی در حوزه اقتصاد پژوهش و در خصوص بهره وری و کیفیت پژوهشگاه یا واحدهای پژوهشی دانشگاه، استاد محور و متمرکز بر مساله محوری با مشارکت دانشجویان است. در این خصوص اداره تعاملات و همکاریهای معاونت در ساختار معاونت پیش بینی شده است.
نخستین جلسه شورای علمی سومین همایش ملی سواد رسانهای و اطلاعاتی، روز گذشته با حضور دکتر محمدرضا بهمنی، مشاور وزیر و رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانههای دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر حسن بشیر، رئیس سومین همایش ملی سواد رسانه ای و اطلاعاتی، دکتر مسعود کوثری، رئیس شورای علمی همایش، عبدالکریم خیامی دبیر شورای علمی و سایر اعضای شورای علمی سومین همایش ملی سواد رسانه ای و اطلاعاتی در مرکز فناوری اطلاعات و رسانههای دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
دکتر حسن بشیر، استاد دانشگاه امام صادق علیه السلام و رئیس سومین همایش ملی سواد رسانهای و اطلاعاتی با اذعان به این مسئله که سیستم دولتی معمولا کارهایش را واگذار نمیکند، گفت: واگذاری برگزاری این همایش به دانشگاه اقدام بسیار خوبی است و این اقدام، ارزشمند است که از ارگانهای دولتی فاصله گرفته و برنامهها را به دانشگاهها واگذار کنیم. امیدوارم با همین رویکرد بتوانیم به جایگاه بهتری در سواد رسانهای برسیم.
وی بر لزوم توجه به مسائل و مشکلات خانوادهها، جوانان و مسائل عینی مرتبط با سواد رسانهای در همایش تأکید و اظهار امیدواری کرد نشستهای علمی متعددی با موضوع سواد رسانه ای در دانشگاههای مختلف برگزار شود.
بشیر افزود: در مسئله سواد رسانهای و اطلاعاتی، به موضوع سواد اطلاعاتی کمتر توجه شده است که باید این نقص جبران شود. همچنین در کنار نشستها، باید به مسئله تألیف و ترجمه کتاب نیز توجه شود. همچنین باید فعالیت¬هایی را در راستای تجربهنگاری مردم در حوزه سواد رسانهای به عنوان پروژه طراحی کنیم چرا که با این رویکرد میتوان بهتر به مشکلات مردم در حوزه سواد رسانهای و اطلاعاتی دست یافت.
رئیس اسبق دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع)، حکمرانی نوین را به عنوان شعار و محور اصلی همایش اعلام و اظهار امیدواری کرد: به زودی بتوان کلینیک سواد رسانهای که بتواند به صورت شبانه روزی پاسخگوی نیازهای مردم باشد را ایجاد کنیم.
بشیر اضافه کرد: باید بررسی کنیم نقش مردم، دولت و متفکرین در سواد رسانهای چیست و برای یک چالش نظری ـ عملی آماده شویم، ابعاد آن را مطرح کنیم و به دنبال حل مسئله باشیم.
همزمان با هفته پژوهش در آخر آذر ماه ۱۳۹۸ و در کنار نمایشگاه دستآوردهای پژوهشی سازمانها و نهادهای تخصصی و دانشگاهی، جشنواره ملی نشر دانشگاهی برگزار خواهد شد.
در این نمایشگاه، ناشران فعال کتاب دانشگاهی اعم از دولتی و خصوصی، شرکت خواهند داشت و آخرین منشورات خود را به کتابخانههای تخصصی و دانشجویان، اساتید و پژوهشگران کشور عرضه خواهند کرد.
زمان برگزاری این نمایشگاه به مدت چهار روز و از سهشنبه ۲۶ آذر ماه تا جمعه ۲۹ آذر ماه خواهد بود و ساعت بازدید از این نمایشگاه ۹ تا ۱۷ در نظر گرفته شده است. گفتنی است نمایشگاه فوق همزمان با نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی دانشگاهها و نهادهای دولتی و در محل دائمی نمایشگاههای بین المللی تهران، سالن ۲۵ (در خیابان سئول) برگزار میشود.
از جمله ویژگیهای این نمایشگاه میتوان به تجهیز کتابخانههای تخصصی و عرضه بیش از هفتاد هزار از جدیدترین کتب دانشگاهی به ویژه، ارائه تخفیف از سوی ناشران تا ۲۵ درصد، اختصاص یارانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به دانشجویان، طلاب و اساتید و صدور کارت یارانه توسط بانک شهر در محل نمایشگاه با ارائه کارت شناسایی و کارت دانشجویی اشاره کرد.
انتشارات دانشگاه امام صادق علیهالسلام هم با عرضه بیش از چهارصد عنوان از منشورات خود در کنار انتشارات سدید بسیج دانشجویی دانشگاه، پردیس واحد خواهران و مرکز رشد دانشگاه در سالن 25D غرفۀ شمارۀ ۵٧ ارائه کننده خدمات به مراجعین معزز می باشد.
هرساله چندین جشنواره پژوهشی در کشور برگزار میشود و صدها نشست در رثای «پژوهش» شکل میگیرد و دهها تقدیر از «پژوهشگران» برگزیده برگزار میشود. در شایستگی این جشنوارهها، نشستها و بزرگداشتها حرفی نیست، اما بد نیست در کنار آنها، همتی هم بر هماندیشی صاحبنظران درخصوص مشکلات پژوهش، یافتن و تفاهم بر سر راهحلها و تجمیع ارادهها برای اصلاح امر پژوهش داشته باشیم.بزرگانی همچون حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری مدظلّه العالی نقطه شروع اصلاح جامعه را اصلاح دانشگاه دانستهاند، اما آیا ما هم به همین میزان به این امر معتقدیم؟ آیا ما هم تقدم اصلاح جامعه را به اصلاح دانشگاه میدهیم؟
میدانیم که دانشگاه و فرهنگ دانشگاهی بسیار حساستر و ظریفتر از سایر بخشهای نظام اداره کشور است؛ بنابراین شدت تاثیرات نامطلوب در این مجموعه بیشتر است و همین اثرات نامطلوب، بهشدت نظام علوم انسانی کشور را که باید «طبیب» نظام اداره کشور باشد، زمینگیر کرده است. به عبارت روشنتر، ما با طبیبی مواجه هستیم که بیماری شدیدتری از خود بیمار دارد.دکتر رضا داوری اردکانی، فیلسوف شهیر و رئیس فرهنگستان علوم ایران که سالهاست در اداره کلان علمی و فرهنگی کشور نیز دستی بر آتش دارد، در کتاب «علوم انسانی و برنامهریزی توسعه» منتشره در سال 1389، مطرح میکنند که علوم انسانی موجود، «در جریان رشد و بسط جامعه جدید برای مقابله با بحرانها و حل مسائل مدرنیته پدید آمدهاند» (ص 18). بر این اساس، قاعدتا لازم است پژوهش علوم اجتماعی کشور ما نیز سهمی بسزا در مقابله با بحرانها و حل مسائل جامعه کنونی ما ایفا کند.عالمان علوم انسانی، به دلایل بسیار علاقه و دغدغهای برای پرداختن به مسائل عمومی و مشکلات سازمانهای دولتی ندارند:
1- سازمانها و بهخصوص مدیران دولتی، این افراد و دانشجویان آنها را به سازمانهای خود راه نمیدهند و اطلاعات مربوط به مسائل عمومی و سازمانهای دولتی را در اختیار آنها قرار نمیدهند.
2- در صورت پذیرش سازمانهای دولتی و مدیران آنها، دانشجویان و اساتید علوم اجتماعی و انسانی اغلب توانایی لازم را برای پرداختن به مسائل آنها ندارند. علت این امر، علاوهبر ضعف مفرط در علوم اجتماعی کشور، نامتناسب بودن آموزشهای ارائهشده در این رشتهها با مشکلات واقعی کشور است.
3- نظام انگیزشی وزارت علوم برای اساتید و دانشجویان، مبتنیبر مقالههای علمی- پژوهشی و کتاب است. در نتیجه اگر هم سازمانهای دولتی یا مدیران آنها بخواهند دانشگاهیان را در حل مشکلات خود دخالت دهند، انگیزه علمی - نه مادی - مناسبی برای این کار وجود ندارد، زیرا نگارش مقاله و کتاب فارغ از مسائل کشور، بسیار ساده و سهلتر از نوشتن مقالات و کتب مبتنیبر مسائل عمومی کشور است.
4- درصورتیکه بنا بر اتفاق یا انگیزه بسیار قوی، یک فرد دانشگاهی قوی، بهطورجدی وارد و درگیر فضای خطمشیهای اداره کشور شود، نهتنها بهدلیل تنهایی و کثرت مشاغل، کار خاصی نمیتواند انجام دهد، بلکه فرصتهای علمی خود را نیز از دست میدهد.همین درگیریها باعث شده نظام اداری کشور و نظام علوم انسانی، هر یک به مسیر خاص خود ادامه دهند و مطامع خود را برآورند. اما باید توجه داشت نظام علوم انسانی و اجتماعی بیکار نمیماند و به تولیدات علمی خواهد پرداخت؛ منتها وقتی قرار نیست به مشکلات خطمشی کشور بپردازد، یا در پی حل مشکلات مطرح جهانی علوم اجتماعی خواهد پرداخت یا به واردات بیحدوحصر نسخههای غربی مبادرت خواهد کرد.بگذارید قدری عمیقتر این موضوع را واکاوی کنیم. ما در کشور، کم نابسامانی و مشکل نداریم، اما چقدر دیدهایم که به علت این مشکلات، پژوهش کشورمان مورد نقد قرار گیرد. مثلا در بحرانی همچون زلزله، «عدم رعایت استانداردهای ساختمانی» بهعنوان یکی از ریشههای تشدید بحران مطرح میشود. این موضوع در گفتوگوهای مسئولان و کارشناسان مورد توجه قرار میگیرد و دستگاههای نظارتی این حوزه در معرض شدیدترین نقدها قرار میگیرند، اما تابهحال چقدر دیدهایم که به خاطر مشکل یا بحرانی از کشور، «پژوهش علوم اجتماعی» در زمره مجادلات قرار گیرد یا دستگاههای پژوهشی کشور هجمهای از نقد را تجربه کنند. اگر دقت شود، مشخص است که گویا اصلا هیچ انتظاری از «پژوهش علوم اجتماعی» نداریم؛ آنقدر پژوهش را کوچک شمردهایم، آنقدر حسابی روی آن نکردهایم که حتی از آن انتقاد هم نمیکنیم. روشن بگوییم؛ ما اصلا شأنی برای «پژوهش علوم اجتماعی» در حل مشکلات کشور قائل نیستیم. اگر بر سر درصد بودجه پژوهش از تولید ناخالص کشور هم بحث میکنیم، برای این است که شنیدهایم این درصد در کشورهای پیشرفته فلان میزان است؛ پس ما هم برای پیشرفته بودن باید چنین هزینهای انجام دهیم، وگرنه در واقع کارکردی برای این هزینهکرد قائل نیستیم.سخن آخر اینکه اگر واقعا پیگیر بهبود وضعیت پژوهش کشور هستیم، باید پیش از هر چیز، فلسفه و کارکرد وجود اجتماعی آن را در کشور تدارک ببینیم؛ وگرنه صرفا با «هویتی تزئینی» مواجه خواهیم بود.
لینک دریافت مقاله در روزنامه فرهیختگان
برای کسب اطلاعات بیشتر با آقای گشایش (داخلی 776) تماس حاصل نمایید.
تربیت اقتصادی کودک و نوجوان با حضور عادل پیغامی و مهدی طغیانی در زمینه «چیستی تربیت اقتصادی و سواد مالی»، «ابزارهای مطرح در تربیت اقتصادی و سواد مالی» و «تربیت اقتصادی و مالی در کتاب کودک» ظهر روز دوشنبه ۲۹ مهر ۱۳۹۸ در کتابخانه مرجع واقع در خیابان شهید بهشتی، خیابان خالداسلامبولی، پلاک ۲۴ (ساختمان شهید ملکشامران) برگزار شد.
پیغامی در ابتدای این نشست گفت: از سال ۸۰ به این سؤال رسیدم که در زمینه فرهنگ اقتصادی در چه جایگاهی هستیم؟ وضعیتمان خوب نیست. دانشکدههای اقتصاد تصورشان از اقتصاد یک دانش حرفهای بوده ولی به کودک کاری ندارند. بعدها یک نیمنگاهی به خارج از کشور نشان داد که به رفتارسازی در حوزه کودک توجه ویژه دارند.
سپس مهدی طغیانی نیز به ایراد سخنانی درباره سواد و تربیت اقتصادی پرداخت و گفت: در سال ۹۰ وقتی در تربیت اقتصادی کودک و نوجوان به اهداف رسیدیم، دیدیم که مسأله، چگونه انتقال دادن این موضوعها است. مطالعات ما نشان میداد که تربیت اقتصادی در دنیا دورههای مختلفی را طی کرده است. وی ادامه داد: حدود ۵۰ سال است در دنیا حوزه تربیت ماهیتگرا در بطن تربیت اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است.
در بخش پایانی این نشست نیز پرسشهایی در خصوص مباحث مطرحشده طرح و از سوی پیغامی و طغیانی به آنها پاسخ داده شد.
پیش نشست همایش 40 سال قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (ظرفیت ها، دستاوردها و چشم اندازها) با عنوان "اصول حاکم بر سیاست خارجی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران" و با حضور دکتر علی باقری معاون سابق دبیر شورای عالی امنیت ملی، دکتر توکل حبیب زاده عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام روز دوشنبه مورخ 13 آبان ماه ساعت 15:30 در سالن شهید مطهری (ره) برگزار گردید.
در ابتدای نشست دکتر باقری گفت: روح قانون اساسی بدون توسل و تمسک به روایت امام و رهبری عملا منتزع شده است. این بحث متفاوت از تفسیر قانون اساسی است و متوجه تبیین و توضیح ماهیت بندهای قانون اساسی است. برای نمونه، اگرچه مفهوم منافع ملی یک عبارت اختلافی است اما امکان دستیابی به فهم قابل پذیرش عمومی با توسل به فرمایشات مقام معظم رهبری وجود دارد. ایشان میفرمایند هرآنچه مبتنی بر هویت ما نباشد، منافع ملی ما نیست.
وی ادامه داد: تفکیک سیاست خارجی از دیپلماسی که لاجرم محدود به امکانات، توانایی ها و محدودیتهای خارجی است یک الزام غیر قابل انکار است چراکه اساسا دیپلماسی ابزار نیل به اهداف سیاست خارجی مبتنی بر اصول و مبانی است.
باقری افزود: یکی از ویژگیهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی، حق مداری است به گونه ای که بر خلاف عمده تعاملات بین المللی اومانیستی متکی بر منافع، تعاملات بین المللی جمهوری اسلامی نشأت گرفته از حقوق انسانی مورد تایید و تاکید دین اسلام بوده و نگاه تعاملی انسان مدار قانون اساسی به پدیده های سیاسی متوجه سعادت جامعه بشری است که نگاهی وحدت بخش و مودت آفرین است.
در ادامه نشست دکتر حبیب زاده با موضوع فرایند تهیه، تصویب و امضاء معاهدات، توافقات و عضویت در سازمانهای بین المللی به ارائه بحث پرداخت. ایشان گفت: حاکمیت سنتی کشورها تقریبا مطلق بوده اما به تدریج، وابستگی متقابل کشورها به یکدیگر که به علت ضرورت ناشی از زیست جمعی و علی الخصوص ناشی از تعاملات اقتصادی کشورها است، تحت تاثیر قرار گرفته است
حبیب زاده ادامه داد: ساختار نظام بین الملل که با پذیرش معاهدات و عضویت در سازمانهای بین المللی محدودیتهایی برای کارگزاران دیپلماسی ایجاد می کند، بعضا اصول بنیادین سیاست خارجی جمهوری اسلامی را مورد خدشه قرار داده و چالشهایی ایجاد میکند همانند قانون ۲۰۳۰. لذا با توجه به سکوت قانون اساسی ما در مورد نحوه تعامل قوانین داخلی با قوانین و معاهدات الزام آور بین المللی، بهتر است رویکرد دوگانگی را در پیش گرفت و اقدام به تطابق آنها با قوانین داخلی کرد که قاعدتا کاری فنی و پیچیده است. بهتر است در این فرایند، برای هر معاهده الزام آور بین المللی قانون اجرایی تهیه شود و به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد.
طرح گفتمان علمی انقلاب اسلامی و معرفی روشمند و مستمر آثار برتر و برگزیده حوزه در عرصه علوم انسانی – اسلامی از ضرورت های دیرینه کشور و انقلاب است.
در این جلسه که با حضور اعضای محترم دبیرخانه انجمن های علمی حوزه های علمیه به نمایندگی حجه الاسلام عبدالرسول هاجری، دبیر انجمنهای علمی حوزه و شورای راهبری نظریهپردازی و گفتمانسازی گفتمان علمی انقلاب اسلامی، و معاونت پژوهشی و جمعی از روسای دانشکده ها و اعضای هیات علمی دانشگاه امام صادق علیه السلام برگزار شد، طرح گفتمان علمی انقلاب اسلامی تشریح گردید.
هاجری درباره ویژگیهای طرح گفتمان انقلاب اسلامی گفت: ایران جزو اولین کشورهایی نیست که در باب علم دینی سخن گفته است، بلکه در کشورهایی مانند آمریکا و مالزی نیز در این راستا اظهار نظرهای گوناگون وجود داشته؛ همچنین همایش هایی در جهت تعلیم، تربیت اسلامی و اقتصاد اسلامی قبل از انقلاب در مکه و جده برگزار شده است. به همین دلیل شورای علمی طرح گفتمان متشکل از پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، پژوهشگاه قرآن و حدیث، جامعه المصطفی العالمیه، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، موسسه آموزشی امام خمینی (ره)، اتحادیه دانش آموختگان حوزه و دانشگاه تشکیل شد تا این خلاء به نحو شایسته ای پر شود.
وی افزود محور طرح گفتمان انقلاب اسلامی، آثار فاخر و برگزیده است و طرح گفتمان مبتنی بر مرجعیت علمی است لذا صاحبان آثار فاخر، دوساحتی هستند یعنی مولفان هم در عرصه مطالعات حوزوی و هم در عرصه مطالعات دانشگاهی فعالیت میکنند. همچنین شورای گفتمان انقلاب اسلامی در هفت استان تشکیل میشود و در این زمینه ۴۰ نشست برگزار خواهد شد. تا کنون چهار نمایشگاه برگزار شده و در حال رایزنی برای برگزاری پنجمین نمایشگاه هستیم که طبق موافقت معاونت محترم پژوهشی دانشگاه امام صادق علیه السلام، نه تنها این امکان در دانشگاه حتی در قالب نمایشگاه دائمی آثار وجود دارد بلکه امکان و تمایل دانشگاه به همکاری در قالب این طرح به عنوان مرکز هماهنگی آن در تهران هم قابل بررسی است.
هاجری در تشریح طرح گفتمان علمی انقلاب اسلامی اظهار داشت: هدف طرح گفتمان علمی انقلاب اسلامی، معرفی علمی و روشمند آثار فاخر حوزوی و دانشگاهی در رشتههای مختلف علوم انسانی و اسلامی به جامعه علمی و دینی کشور است. در مرحله اول این طرح، دوازده پژوهشگاه، دانشگاه و مراکز و مؤسسات آموزش عالی حوزوی حضور دارند و بیش از 2 هزار عنوان از آثار برگزیده و منتخب خود را در رشتههای «علوم اجتماعی»، «اخلاق، تربیت و روانشناسی»، «ادیان، فرق و مذهب اسلامی»، «اقتصاد»، «تاریخ»، «تفسیر و علوم قرآن»، «سیاست»، «علوم حدیث و عرفان»، «فقه و حقوق»، «فلسفه و کلام»، «مدیریت، مطالعات زنان و موسوعه ها» و «رسانه و فضای مجازی» ، در مجموعه 25 جلدی کتابشناخت گفتمان انقلاب اسلامی، در 15 هزار صفحه معرفی کردهاند. از مجموعه کتابشناخت علمی انقلاب اسلامی و سامانه نرمافزاری آن و نیز آثار منتخب در دهه فجر انقلاب اسلامی رونمایی شده و در حال حاضر به صورت آزمایشی مورد استفاده قرار می گیرد. سامانه آموزش مجازی طرح هم به صورت آزمایشی راه اندازی گردیده و در دست بهره برداری است.
دبیر گفتمان به تشریح جزییات اجرایی طرح پرداخت و گفت برنامههای پیش روی دبیرخانه گفتمان متشکل از چند محور است:
حجه الاسلام و المسلمین دکتر احمد قانع، در مقدمه کتاب خود به معرفی اجمالی اثر خود پرداخته است:
آنچه در این کتاب ملاحظه میکنید سعی دارد با معرفی و شناسایی موضوعات فرهنگی، ارتباطی، حکم آنها را نیز از کلیاتی که در کتاب و سنت و عقل وجود دارد یافته و معرفی نماید و مصداق عمل به فرمایش گهربار امامان معصوم باشد که: «علینا بالقاء الاصول و علیکم بالتفریع» (ابن ادریس، بیتا: 478 به نقل از جامع بزنطی).
بیان نکاتی جهت روشنگری بیشتر در این مقدمه ضروری است.
1- از آنجا که در زمینه فقههای مضاف و از جمله فقه فرهنگ و ارتباطات، ادبیات و پیشینه قوی و حجیم از جانب مراجع عظام و فضلای حوزه و دانشگاه بهجز چند مقاله و کتاب وجود ندارد، تمام ضعف و نقص این مجموعه را که البته ضعف و نقص مؤلف محسوب میشود، بهحساب کار ابتدای راه بگذارید و با تذکرات مستدل و ناصحانه خود، ما را در تقویت مباحث آینده و اصلاح چاپهای بعدی همین کتاب یاری نمایید.
2- غالب کتب فقهی مرسوم حوزهها به زبان عربی نگارش یافته است؛ بنابراین ممکن است برخی از سروران با دیدن مباحثی که به زبان فارسی نوشته شده اظهار دارند که این چه کتاب فقهی است که متن آن عربی نیست؛ اما با دقت بیشتر ملاحظه میکنند که ادله فقهی از قرآن و روایات، به زبان اصلی خود یعنی عربی نقل شده و حتی فتاوای فقهای عظام را که در اصل عربی بوده به همان شکل آوردهایم.
3- اگرچه در کتابی که رسماً به زبان فارسی نوشته میشود، لازم است عبارات غیرفارسی ترجمه شود، اما از آنجا که امید است از این کتاب بهعنوان یک کتاب درسی استفاده شود، از ترجمه همه عبارتهای عربی خودداری کردهایم و فقط ترجمه برخی را آوردهایم.
4- پارهای از مباحث این کتاب تلخیصی است از آنچه توسط فاضلان و مؤلفان ارجمند دیگر نگارش شده و یا در جلسات علمی مطرح گردیده و از آنجا که مطالعه آنها برای دانشجویان مفید تشخیص داده شد، با تصرف و توضیح و معرفی مؤلف آن، مورد تلخیص قرار گرفت، بقیه مباحث تألیف یا تصنیف نگارنده کتاب میباشد.
5- آنچه در این مجموعه آمده به شکل استقرایی انتخاب شده و بخشی از مباحث فرهنگی ارتباطی را تشکیل میدهد. مباحث دیگری نیز وجود دارد که به یاری خداوند متعال در آینده تکمیل و چاپ خواهد شد. بار دیگر از همه عزیزانی که با تذکرات و مطالب مستدل و ناصحانه خود درصدد کمتر کردن نقص و ضعف این مجموعه هستند، کمال تشکر و امتنان را دارم.
بخشهایی از کتاب: ./files/research/files/1-40.docx
خانم «کفاح الحداد» و آقای «عبدالقادر الادریسی» با اهدای تالیفات خود از نقش این مرکز علمی در نشر و ترویج علوم اسانی اسلامی تقدیر به عمل آوردند.
خانم کفاح الحداد یکی از شناختهشدهترین بانوان نویسندۀ عراقی و مدیر مرکز منطقه ای پرورش کودکان با استعداد است که در کتابهایش بیشتر به موضوعات ارزشی، اخلاقی و اجتماعی میپردازد. داستانهای او به دور از تکلف و پیچیدگی است و در عین سادگی و روانی، برای مخاطب جذاب و تاثیرگذار است. تنوع موضوع در داستانهای او مخاطب را شگفت زده میکند و قلم دلنشینش دلهای خوانندگان را تا انتهای داستان باخود همراه میکند.
از او تا کنون کتابهایی با عناوین مختلف مانند «النجاح فی عالم المرأه» ( با موضوع جایگاه و حقوق زنان)، «نساء الطفوف» (با موضوع بانوان کربلا)، «قراءه فی السیره الفاطمیه» ( با موضوع سیره ی حضرت زهرا سلام الله) و دو کتاب مجموعه داستان کوتاه با عنوان «عین الغافیه» و «ازهار البنفسج» منتشر شده است.
گستردگی جغرافیای کشور و عدم امکان اطلاع رسانی به صورت فردی و فاقد سازماندهی و برنامه ریزی منسجم در کنار زمینه بالقوه موجود در راستای معرفی و ترویج علم باعث اقبال و توجه ویژه مولفین به ارائه آثار خود در نمایشگاههای استانی شده است.
با توجه به نزدیکی ایام برگزاری نمایشگاههای استانی کتاب در سطح کشور، یوسف درفش کاویان، مدیر اداره بازاریابی و فروش انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام در گفتگو با خبرنگار معاونت پژوهشی اذعان کرد: از سال 1394 شرکت فعال در نمایشگاههای استانی کتاب در کنار نمایشگاههای بین المللی کتاب در دستور کار معاونت پژوهشی قرار گرفت و منشورات دانشگاه در 5 تا 8 نمایشگاه به صورت مستقیم و غیرمستقیم ارائه گردید. اما با توجه به عدم توجیه این امر از منظر اقتصاد نشر و محاسبات مبتنی بر هزینه و فایده، در سال 1397 تصمیم بر عدم حضور در این نمایشگاهها به صورت مستقیم گرفته شد.
وی در ادامه افزود، در سال 1397 پیمانکاری جهت برگزاری این نمایشگاهها شناسایی و موقتا اقدام به همکاری شد. به طور همزمان و پس از انجام مطالعات میدانی و همفکری با سایر ناشران و دست اندرکاران امر تصمیم بر این شد تا علاوه بر پرداخت به وجه سنتی غالب، نسبت به استفاده از ظرفیت بالقوه بسیار ارزشمند دانشجویان بومی دانشگاه به صورت هم افزا در زمان برگزاری این رویداد فرهنگی در هر استان استفاده شود. بدین ترتیب گروهی از دانشجویان بومی هر استان در طول برگزاری نمایشگاه نسبت به شناسایی اشخاص، گروهها و نهادهای هدف انشارات دانشگاه جهت معرفی منشورات اقدام می نمایند. بدین ترتیب زنجیره منسجمی از نخبگان استانی و محلی که بعضا از فارغ التحصیلان دانشگاه هستند شکل خواهد گرفت که میتواند منشا اثرات بسیار ارزنده ای باشد.
کاویان در ادامه عنوان کرد، در اولین نمایشگاه استانی امسال که از دهم مهرماه و به طور همزمان در دو استان کردستان و خراسان شمالی برگزار خواهد شد، با توجه به قوانین حاکم بر برگزاری نمایشگاههای استانی، 340 عنوان از منشورات در معرض دید عموم قرار خواهد گرفت.
این همایش علمی با همکاری ستاد مرکزی اربعین، دبیرخانه اربعین دانشگاه امام صادق و به میزبانی دانشگاه علامه طباطبایی، دوشنبه ۸ مهرماه برگزار میشود.
هدف از این گردهمایی، گسترش نگاه علمی و گفتمان اربعین در فضای دانشگاهی کشور و انتقال مفاهیم ارزشمند آن به فضای علمی خارج از کشور است.
وحید شالچی، دبیر همایش علمی بینالمللی اربعین گفت: اساتید حوزه و دانشگاه از کشورهای ایران، عراق، ترکیه، سوریه و لبنان در این همایش علمی در چهار محور «ابعاد کلامی و فقهی اربعین»، «ابعاد فرهنگی و رسانهای»، «ابعاد جامعهشناختی و روانشناختی اربعین» و «موضوع زائران و میزبانان اربعین» بحث و تبادلنظر خواهند کرد.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به نقش نخبگان در ترویج و تعمیق فرهنگ اربعین در جامعه افزود: این همایش علمی با همکاری ستاد مرکزی اربعین و به میزبانی دانشگاه علامه طباطبائی با هدف گسترش نگاه علمی و گفتمان اربعین در فضای دانشگاهی کشور و انتقال مفاهیم ارزشمند آن به فضاهای علمی خارج از کشور برگزار میشود.
شالچی افزود: در مجموع، حدود ۲۰۰ مقاله و چکیده به زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی از کشورهای ایران، عراق، لبنان، سوریه و ترکیه به دبیرخانه این همایش رسید و حدود ۶۰ مقاله پس از داوری، پذیرفته شد که مقالات برتر در چهار میزگرد تخصصی بهصورت سخنرانی، ارائه و چکیده مقالات بهصورت کتاب منتشر خواهد شد.
http://arbaeen.atu.ac.ir/
به گزارش دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنهای، در پی تدوین الگوی پایهی اسلامی ایرانی پیشرفت که در آن، اهم مبانی و آرمانهای پیشرفت و افق مطلوب کشور در پنج دههی آینده، ترسیم و تدابیر مؤثر برای دستیابی به آن طراحی شده است، رهبر معظم انقلاب اسلامی، دستگاهها، مراکز علمی، نخبگان و صاحبنظران را به بررسی عمیق ابعاد مختلف سند تدوینشده و ارائهی نظرات مشورتی جهت تکمیل و ارتقای این سند بالادستی فراخواندند.
ایشان همچنین مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را موظف کردند که با مشورت مراجع مندرج در ابلاغ، نظرات و پیشنهادهای تکمیلی را دقیقاً بررسی و بهرهبرداری کند و نسخهی ارتقایافتهی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را حداکثر ظرف دو سال آینده برای تصویب و ابلاغ ارائه نماید، بهطوری که از ابتدای قرن پانزده هجری شمسی اجرای این الگو با سرعت مطلوب، آغاز و امور کشور بر مدار آن قرار گیرد.
متن ابلاغ رهبر انقلاب اسلامی به شرح زیر است:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
خداوند جلّ و علا را سپاس میگزارم که با هدایت و توفیق او تلاش نظاممند چند هزار تن از صاحبنظران و استادان دانشگاهی و حوزوی و فرزانگان جوان برای طرّاحی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پس از هفت سال در چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی به نتیجه رسید. این سند، اهمّ مبانی و آرمانهای پیشرفت را تدوین کرده و افق مطلوب کشور را در پنج دههی آینده ترسیم و تدابیر مؤثّر برای نیل به آن را طرّاحی کرده است که با تحقّق آن، که کاری عظیم و دشوار امّا ممکن و شیرین است، کشور راه پیشرفت را خواهد پیمود و طلیعهی مبارک تمدّن نوین اسلامی ایرانی در زیستبوم ایران رخ خواهد نمود. انشاءالله.
اکنون با تقدیر از متفکّران و استادان و صاحبنظرانی که طرّاحی این سند مهم و مدیریّت تهیّهی آن را بر عهده داشتهاند، مقرّر میدارد:
1- مجمع تشخیص مصلحت نظام سند پیوست را بعنوان چارچوب بالادستی سیاستهای کلی مورد ملاحظه قرار دهد و پیشنهادهای تکمیلی برای حصول اطمینان از کفایت آن را در جایگاه یادشده ارائه کند و پس از ابلاغ نسخه نهایی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، سیاستهای کلی نظام را برای انطباق با الگو بازنگری نماید.
۲- مجلس شورای اسلامی با نگاه ملی به بررسی سند حاضر بپردازد و نکات ضروری برای ارتقای آن را بعنوان سند بالادستی قوانین برنامهای کشور پیشنهاد نماید و تمهیدات لازم را برای تهیه و تصویب طرحها و لوایح برنامهای در چارچوب نسخه نهایی آن مقرر سازد.
۳- دولت فارغ از ملاحظات زودگذر، این سند را از جهت قابلیت اجرا و تحولآفرینی بررسی نماید و پیشنهادهای عملی برای ارتقای آن را ارائه دهد. از ذخیره مدیریتی و کارشناسی دولت در مرکز و استانها برای این منظور استفاده شود.
۴- شورای عالی امنیت ملی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی فضای مجازی در حیطه وظایف خود به بررسی و ارائه پیشنهاد نسبت به این نسخه از الگو بپردازند.
۵- دانشگاهها و حوزههای علمیه و صاحبنظران این سند را عمیقاً بررسی نمایند و با ارائه پیشنهادهای مشخص برای ارتقای آن بیش از پیش در ترسیم هدف و مسیر پیشرفت کشور مشارکت جویند.
۶- مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با مشورت مراجع مخاطب در بالا، برنامه زمانی بررسی نسخه حاضر الگو از سوی آنها را تنظیم و نظرات و پیشنهادهای تکمیلی را دریافت و دقیقاً بررسی و بهرهبرداری کند. و انشاءالله نسخهی ارتقاءیافته الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را حداکثر ظرف دو سال آینده برای تصویب و ابلاغ ارائه نماید.
۷- پس از آن، برای آماده شدن همهی دستگاههای کشور و کمک عمومی مردم برای اجرای الگو، زمانی اختصاص خواهد یافت، بطوریکه انشاءالله از ابتدای قرن پانزده هجری شمسی اجرای الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی با مقدمات کافی و سرعت مطلوب آغاز شود و امور کشور بر مدار آن قرار گیرد.
۸- صداوسیما و دستگاههای تبلیغی و اطلاعرسانی رسمی کشور، اخبار فعالیتهای یادشده را منتشر نمایند، البته بررسی و ارتقای نسخه حاضر الگو در مراجع یادشده متمرکز خواهد بود تا این کار مهم دستخوش مجادلات روزمره نگردد.
پیشرفت، مستلزم تحول مطلوب نفوس انسانی و هنجارها و سازوکارهای اجتماعی است و لذا امری تدریجی و طولانی و وابسته به ایمان و عزم و تلاش ملی و صبر و مداومت همگانی و از همه برتر، تفضلات الهی است که به حول و قوه کبریاییاش انشاءالله در تداوم انقلاب اسلامی به این ملت عنایت خواهد فرمود.
سیّدعلی خامنهای
۲۲ مهر ۱۳۹۷
متن الگوی پایهی اسلامی ایرانی پیشرفت به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
الگوی پایه، چارچوب الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و معرف سیر کلی تحولات مطلوب ایران در عرصه فکر، علم، معنویت و زندگی بسوی تمدن نوین اسلامی ایرانی در نیمقرن آینده است. این الگو با مشارکت گسترده متفکران و صاحبنظران ایرانی و بر اساس جهانبینی و اصول اسلامی و ارزشهای انقلاب اسلامی و با توجه به مقتضیات اجتماعی و اقلیمی و میراث فرهنگی ایران، بر طبق روشهای علمی و با استفاده از دستاوردهای بشری و مطالعه آیندهپژوهانه تحولات جهانی طراحی شده و شامل مبانی، آرمانها، رسالت، افق و تدابیر است. مبانی، اهم پیشفرضهای اسلامی، فلسفی و علمی جهانشمول معطوف به پیشرفت را ارائه میدهد. آرمانها، ارزشهای فرازمانی - فرامکانی و جهتبخش پیشرفت است. مبانی و آرمانها وجه اسلامیت الگو را تضمین میکنند. رسالت، میثاق مشترک مردم و نظام جمهوری اسلامی ایران برای پیشرفت است. افق، آرمانهای الگو را بر جامعه و زیستبوم ایران در نیمقرن آینده تصویر میکند و هدفهای واقعی آحاد مردم، جامعه و حکومت ایران را در آن موعد معین میسازد. تدابیر، تصمیمات و اقدامات اساسی و بلندمدت برای حل مسائل مهم کشور و شکوفا ساختن قابلیتهای ماندگار ملی بهمنظور رسیدن به افق است. این الگو با ایمان استوار و عزم راسخ و تلاش عظیم و مدبرانه مردم و مسئولان جمهوری اسلامی ایران اجرا خواهد شد.
مبانی
مبانی خداشناختی
- خدامحوری و توحید، اساس و محور بنیادین حیات فردی و اجتماعی مؤمنان است. الله معبود یکتا، علیم، حکیم، غنی، ربالعالمین، رحمن، رحیم، هادی، شارع، تنها مالک و حاکم مطلق هستی است که:
- عادل در تکوین، تشریع و سزادهی است؛
- واسع، جبرانکننده، روزیدهنده مخلوقات، اجابتکننده دعاها و حاجتها است؛
- ولیّ مؤمنان، یاور مجاهدان راه خدا، حامی مظلومان، انتقامگیرنده از ظالمان و وفاکننده به وعده خویش است.
مبانی جهانشناختی
- جهان با عوالم غیب و شهودش، سرشت توحیدی دارد و مراتب روحانی، مادی، دنیوی و اخرویاش، پیوسته در مسیر تکامل و تعالی به سوی خداوند است.
- نظام علّی - معلولی بر جهان حاکم است. جهان مادی در طول عالم ماورا است و عوامل مؤثر در آن منحصر به علل مادی و طبیعی نیست.
- جهان محل عمل و آزمایش و بستر تکامل و تعالی و یا سقوط معنوی اختیاری انسان است و بر اساس سنتهای الهی به کردارهای آدمیان واکنش نشان میدهد.
- خداوند جهان مادی را در خدمت انسان که امانتدار و آبادکننده آن است، قرار داده که در صورت بهرهبرداری کارآمد و عادلانه، تأمینکننده نیازهای او است.
مبانی انسانشناختی
- هدف از آفرینش انسان، معرفت و عبادت پروردگار و در پرتو آن، دستیابی به مقام قرب و خلیفهاللهی است.
- حقیقت آدمی، مرکب از ابعاد فطری و طبیعی و ساحات جسمانی و روحانی است.
- بُعد فطری او که ناشی از نفخهی الهی است منشأ کرامت ذاتی و نیز برخورداری از اوصاف خداپرستی، دینورزی، کمالگرایی، حقیقتجویی، خیرخواهی، زیباییگرایی، عدالتطلبی، آزادیخواهی و دیگر ارزشهای متعالی است. چنانکه بُعد طبیعی او منشأ دیگر اوصاف و نیازهای مادی گوناگون است. انسان در کشاکش مقتضیات این دو دسته صفات و نیازها و تحقق معقول و متعادل آنها به کمالات اکتسابی دست مییابد.
- انسان دارای کمال و سعادت اختیاری است که در صورت انتخابهای صحیح و در چارچوب تمسک به هدایت الهی و رشد عقلانی میتواند به مرتبه نهایی آن واصل شود.
- حیات انسان پس از مرگ تداوم مییابد و چگونگی حیات اخروی مبتنی بر باور، بینش، منش، اخلاق، کنش و رفتار آدمیان در زندگی دنیوی است.
- با توجه به مبادی پیشگفته، انسان دارای حقوقی از جمله حق حیات معقول، آگاهی، زیست معنوی و اخلاقی، دینداری، آزادی توأم با مسئولیت، تعیین سرنوشت و برخورداری از دادرسی عادلانه است.
- انسان موجودی اجتماعی است و تأمین بسیاری از نیازها و شکوفایی استعدادهای خود را در بستر تعامل و مشارکت جمعی جستجو میکند.
مبانی جامعهشناختی
- جامعه بهعنوان بستر تعامل و مشارکت در جهت تأمین انواع نیازها و شکوفایی استعدادها، نافی هویت فردی، اختیار و مسئولیت اعضا نیست ولی میتواند به بینش، گرایش، منش، توانش و کنش ارادی آنها جهت دهد و از افراد بهویژه نخبگان اثر پذیرد.
- ساختیافتگی جامعه عمدتاً مبتنی بر فرهنگ است که بهمثابه هویت و روح کلی جامعه در اجزا و عناصر خرد و کلان آن حضور دارد.
- بنیادیترین واحد تشکیلدهنده جامعه، خانواده است که نقشی بیبدیل در تولید، حفظ و ارتقای فرهنگ جامعه دارد.
- جوامع با وجود پارهای تفاوتها، تحت تأثیر سنن الهی و قوانین تکوینی مشترک و فراگیر هستند.
- شماری از سنتهای الهی حاکم بر جوامع و تاریخ عبارتند از: پیوند تحولات اجتماعی با نفس و اراده انسان؛ وفور نعمت در اثر تقوی، عدالت و استقامت؛ عذاب و کیفر جامعه در صورت گسترش ظلم، فساد، گناه و ترک امر به معروف و نهی از منکر؛ امهال و استدراج و سلطه مؤمنان بر اهل باطل.
- تغییرات اجتماعی تحت تأثیر عوامل فرهنگی، جمعیتی و انسانی، جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی، دانشی و فناورانه پدید میآید.
- جامعه دینی مبتنی بر شکلگیری مناسبات اجتماعی بر اساس اصول و ارزشهای دینی است و دینداری فردی آحاد جامعه بهتنهایی ضامن تحقق جامعه دینی نیست.
- جهتگیری تاریخ به سوی آیندهای پیشرفته در تمام ابعاد مادی و معنوی با حاکمیت ایمان و تقوا و رهبری امام معصوم(ع) است.
- پیشرفت حقیقی با هدایت دین اسلام، رهبریِ پیشوای الهی، مشارکت و اتحاد مردم و توجه به غایت پایدار تحقق کلمه الله حاصل میشود.
مبانی ارزششناختی
- ارزشها ریشه در واقعیت دارند و اصول آنها ثابت، مطلق و جهانشمول است.
- اصول ارزشها از طریق عقل و فطرت، و تفصیل آن از طریق کتاب و سنت قابل کشف است.
- ارزشها در ساحتهای ارتباطی انسان با خدا، خود، خَلق و خلقتساری است.
- تحقق ارزشها موجب پیشرفت دنیوی و سعادت اخروی است.
مبانی دینشناختی
- دین، دستگاه جامع معرفتی - معیشتی است که از سوی خداوند متعال برای تأمین کمال و سعادت دنیوی و اخروی آدمیان نازل شده است.
- دین کامل، جهانشمول و نهایی، اسلام است که بر نبی خاتم(ص) نازل و توسط آن حضرت ابلاغ و تفصیلات آن در سنت پیامبر و اهلبیت(ع) بیان شده است.
- اسلام با نظام هستی و سرشت انسان، هماهنگی دارد و نقش بدیلناپذیری در تأمین نیازهای نظری و عملی، فردی و اجتماعی و دنیوی و اخروی ایفا میکند. به همین جهت، استطاعت کامل برای تمدنسازی و ارائهی الگوی پیشرفت دارد.
- اسلام در چارچوب مبانی و اصولی ثابت و پایدار و بر مبنای اجتهاد در عرصههای اعتقادی، اخلاقی و شریعت و توجه به عناصر انعطافپذیر فقه اسلامی، توان پاسخگویی به نیازهای نوشونده زمانی و مکانی را دارد.
- خردورزی و تمسک به دانش بشری و تجارب عقلایی، مورد تأکید اسلام است و وحی، مایه شکوفایی عقل محسوب میشود. از این رو تمدنسازی و پیشرفت اسلامی افزون بر تکیه بر اصول، ارزشها و تعالیم اسلامی، مبتنی بر عقل و دانش بشری نیز هست.
آرمانها
آرمانهای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ارزشهای بنیادین فرازمانی و فرامکانی جهتدهنده پیشرفت است. مبناییترین این ارزشها، نیل به خلافت الهی و حیات طیبه است. اهم ارزشهای تشکیلدهنده حیات طیبه عبارتند از: معرفت به حقایق، ایمان به غیب، سلامت جسمی و روانی، مدارا و همزیستی با همنوعان، رحمت و اخوت با مسلمانان، مقابله مقتدرانه با دشمنان، بهرهبرداری کارآمد و عادلانه از طبیعت، تفکر و عقلانیت، آزادی مسئولانه، انضباط اجتماعی و قانونمداری، عدالت همهجانبه، تعاون، مسئولیتپذیری، صداقت، نیل به کفاف، استقلال، امنیت و فراوانی.
رسالت
رسالت ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران، حرکت عقلانی، مؤمنانه و متعهدانه در جهت ایجاد تمدن نوین اسلامی متناسب با آرمانها در زیستبوم ایران است.
افق
در سال ۱۴۴۴ هجری شمسی مردم ایران دیندار، عموماً پیرو قرآن کریم، سنت پیامبر(ص) و اهلبیت(ع) و با سبک زندگی و خانواده اسلامی ایرانی و روحیه جهادی، قانونمدار، پاسدار ارزشها و هویت ملی و میراث انقلاب اسلامی، تربیتیافته به تناسب استعداد و علاقه تا عالیترین مراحل معنوی و علمی و مهارتی، و شاغل در حرفه متناسباند و از احساس امنیت، آرامش، آسایش، سلامت و امید زندگی در سطح برتر جهانی برخوردارند.
* * *
تا سال ۱۴۴۴ ایران به پیشتاز در تولید علوم انسانی اسلامی و فرهنگ متعالی در سطح بینالمللی تبدیل شده و در میان پنج کشور پیشرفته جهان در تولید اندیشه، علم و فناوری جای گرفته و از اقتصادی دانشبنیان، خوداتکا و مبتنی بر عقلانیت و معنویت اسلامی، برخوردار و دارای یکی از ده اقتصاد بزرگ دنیا است. تا آن زمان، سلامت محیط زیست و پایداری منابع طبیعی، آب، انرژی و امنیت غذایی با حداقل نابرابری فضایی در کشور فراهم شده؛ کشف منابع، خلق مزیتها و فرصتهای جدید و وفور نعمت برای همگان با رعایت عدالت بین نسلی حاصل شده است. فقر، فساد و تبعیض در کشور ریشهکن گردیده و تکافل عمومی و تأمین اجتماعی جامع و فراگیر و دسترسی آسان همگانی به نظام قضائی عادلانه تأمین شده است.
* * *
ایران در آن زمان از تداوم رهبری فقیه عادل، شجاع و توانمند و ضمانت کافی برای سیاستها، قوانین و نظامات مبتنی بر اسلام برخوردار است و همچنان با اتکا به آرای عمومی از طریق مشارکت آزادانه مردم در انتخابات به دور از تهدید ثروت و قدرت و با بهرهگیری نظاممند از مشورت جمعی نخبگان اداره میشود و قدرت کامل برای دفاع بازدارنده از عزت، حاکمیت ملی و استقلال، امنیت همهجانبه و تمامیت ارضی خویش را حفظ کرده و عامل اصلی وحدت و اخوت اسلامی، ثبات منطقهای و عدالت و صلح جهانی است.
در سال ۱۴۴۴ ایران از نظر سطح کلی پیشرفت و عدالت، در شمار چهار کشور برتر آسیا و هفت کشور برتر دنیا شناخته میشود و دارای ویژگیهای برجسته جامعه اسلامی و خاستگاه تمدن نوین اسلامی ایرانی است.
تدابیر
۱- تبیین و ترویج اسلام ناب محمدی(ص) متناسب با مقتضیات روز
۲- تقویت و تعمیق فرهنگ توحیدی و معادباور و ایمان به غیب
۳- بسط فرهنگ قرآنی و تعمیق معرفت و تداوم محبت اهلبیت(ع) از طریق زنده نگه داشتن فرهنگ عاشورا و انتظار بدون انحراف و بدعت
۴- ترویج آموزههای اخلاق اسلامی و هنجارهای مدنی و تبلیغ عملی دین
۵- شناساندن علمی و واقعبینانه ارزشها و دستاوردهای انقلاب اسلامی
۶- گسترش تعلیم و تربیت وحیانی، عقلانی و علمی
۷- تربیت نیروی انسانی توانمند، خلاق، مسئولیتپذیر و دارای روحیه مشارکت جمعی با تأکید بر فرهنگ جهادی و محکمکاری
۸- ارتقای موقعیت شغلی، کرامت و منزلت اقشار علمی و فرهنگی بهویژه معلمان و استادان
۹- تبیین، ترویج و نهادینهسازی سبک زندگی اسلامی ایرانی سالم و خانوادهمحور با تسهیل ازدواج و تحکیم خانواده و ارتقای فرهنگ سلامت در همه ابعاد
۱۰- اهتمام به احیا و توسعه نمادهای اسلامی ایرانی بهویژه در پوشش، معماری و شهرسازی با حفظ تنوع فرهنگی در پهنه سرزمین
۱۱- تحقیق و نظریهپردازی برای تبیین عدم تعارض دوگانههایی از قبیل عقل و نقل، علم و دین، پیشرفت و عدالت، ایرانی بودن و اسلامیت، و تولید ثروت و معنویت، از سوی صاحبنظران و نهادهای علمی کشور
۱۲- تقویت و گسترش تولید علمی اصیل، بومی و مفید در رشتههای علوم انسانی با بهرهگیری از مبانی و منابع اسلامی و دستاوردهای بشری
۱۳- توسعه علوم بینرشتهای و مطالعات و پژوهشهای چندرشتهای بدیع و مفید
۱۴- کوشش و تعامل فکری بلندمدت و پایدار نخبگان و مؤسسات علمی برجسته کشور در عرصه بینالمللی
۱۵- حمایت فزاینده و مطالبه متناسب از برجستهترین مؤسسات و شخصیتهای علمی کشور برای تولید علم در راستای رفع نیازها و حل مسائل اساسی جامعه
۱۶- ارزشگذاری معلومات و مهارتهای غیررسمی روزآمد و کارآمد، ارتقای دانشهای مهارتی و تنوعبخشی به شیوههای مهارتافزایی
۱۷- ارتقای دانش پایه و توسعه شبکههای علم، فناوری و نوآوری با همکاری متقابل مؤسسات علمی و پژوهشی، صنایع و دولت در فرایند تولید کالا و خدمات
۱۸- ارتقای مهارتهای حرفهای بومی به فناوریهای صنعتی با استفاده از دستاوردهای نوین علمی و تجارب تاریخی و احیای بازارهای تولیدی تخصصی مطابق قابلیتهای سرزمینی
۱۹- پیریزی و گسترش نهضت کسبوکار هنرهای نمایشی و کاربردهای فضای مجازی با استفاده از میراث فرهنگی و ادبی ایرانی اسلامی و قابلیتهای ملی و محلی مطابق تقاضا و پسند مخاطب منطقهای و جهانی
۲۰- التزام به رعایت اصول و قواعد اسلامی در غایت و ساختار تصمیمات، سیاستگذاریها و نهادسازیهای اقتصادی و مالی
۲۱- تحقق عدالت مالیاتی و کاهش فاصلههای جمع درآمد خالص خانوار از طریق ایجاد نظام یکپارچه مالیاتستانی، تأمین اجتماعی و ارائه تسهیلات مالی با بهرهگیری از سامانه جامع اطلاعاتی ملی
۲۲- تسهیل ورود کارآفرینان به عرصههای اقتصادی بهویژه اقتصاد دانشبنیان و کاهش هزینههای کسبوکار با تأکید بر اصلاح قوانین، مقررات و رویههای اجرایی کشور
۲۳- تحقق عدالت در ساختار قانونی نظام بانکی با ایجاد انضباط پولی، رهایی از ربای قرضی، توزیع عادلانه خلق پول بانکی و بهرهمندسازی عادلانه آحاد مردم جامعه از خدمات پولی
۲۴- استقلال بودجه دولت از درآمدهای حاصل از بهرهبرداری از منابع طبیعی و ثروتهای عمومی و انتقال این درآمدها به مردم با تأمین عدالت بین نسلی
۲۵- توقف خامفروشی منابع طبیعی ظرف ۱۵ سال از زمان شروع اجرای الگو و جایگزینی آن با زنجیره پیشرونده تولید ارزش افزوده ملی در داخل و خارج کشور
۲۶- مصونسازی و تقویت فرآیندها، سیاستها، تصمیمات و نهادهای اقتصادی در مقابل تکانههای سیاسی - اقتصادی هدفمند و غیرهدفمند برونزا
۲۷- توسعه فعالیتهای زیربنایی، اقتصادی و اجتماعی و مصرف آب، انرژی و سایر منابع حیاتی متناسب با ظرفیت، حقوق و اخلاق زیستی
۲۸- حفظ حقوق مالکیت عمومی بر منابع طبیعی و ثروتهای ملی همراه با رعایت ملاحظات صیانتی، زیستمحیطی و بین نسلی در بهرهبرداری از آنها
۲۹- کاهش شدت مصرف انرژی و متناسبسازی سهم تولید و مصرف انرژی از منابع انرژی پاک
۳۰- بسترسازی برای استقرار متعادل جمعیت و توازن منطقهای در پهنه سرزمین بر مبنای آمایش ملی و تخصیص امکانات و تسهیل و تشویق سرمایهگذاری در بخشهای اقتصادی و فرهنگی مناطق مختلف و توانمندسازی مناطق محروم با توجه به استعدادهای سرزمینی
۳۱- تمرکززدایی در ساختار اقتصادی-مالی کشور با واگذاری برنامهریزی و تصمیمگیری به استانها و شهرستانها در چارچوب سیاستهای ملی
۳۲- بهرهگیری از دیپلماسی فعال اقتصادی در کسب فناوریهای پیشرفته و تشویق سرمایهگذاری خارجی برای صادرات و حمایت از صادرات تولیدات داخلی با ارزش افزوده
۳۳- فعال کردن قابلیتهای سرزمینی و موقعیت ارتباطی ایران از طریق ایجاد زیرساختهای پیشرفته برای تبدیل ایران به قطب راهبردی فرهنگی، علمی، فناوری و اقتصادی
۳۴- گسترش قطبهای گردشگری طبیعی، فرهنگی، مذهبی و سلامت با محوریت مناطق و مراکز هویتساز
۳۵- تأمین امنیت و ایمنی غذا و ترویج تغذیه سالم و ارتقای سازوکارهای نظارت بر تولید و توزیع مواد غذایی و مصرفی
۳۶- پوشش همگانی مراقبتها و خدمات و توزیع عادلانه منابع حوزه سلامت
۳۷- همکاری بینبخشی و مشارکت نظاممند مردمی در ارتقای سلامت با اولویت پیشگیری و کنترل عوامل تهدیدکننده
۳۸- تنظیم نرخ باروری در بیش از سطح جانشینی
۳۹- اعتلاء و تقویت و ترویج دانش بومی در حوزه سلامت، مبتنی بر شواهد متقن علمی
۴۰- ارتقای توانمندیهای حوزه پزشکی با هدف ارائه آموزش، خدمات و تولیدات در سطح ملی و بینالمللی
۴۱- اعتلای منزلت و حقوق زنان و ارتقای جایگاه اجتماعی و فرصتهای عادلانه آنان و تأکید بر نقش مقدس مادری
۴۲- ارتقای استقلال، اقتدار، پاسخگویی و تخصصی شدن نظام قضائی و تربیت و جذب قضات عالم و متعهد و دانشافزایی مستمر و نظارت بر عملکرد قضات و کارکنان قضائی و اصلاح و الکترونیکی کردن فرایندهای دادرسی
۴۳- طراحی و اجرای راههای پیشگیری از جرم و افزایش آگاهی و اخلاق اجتماعی و تقوای عمومی
۴۴- گسترش فهم عمیق و تحکیم نظریه مردمسالاری دینی مبتنی بر ولایتفقیه
۴۵- حفظ و تقویت مردمسالاری دینی، مشارکت مردمی، عدالت و ثبات سیاسی
۴۶- گسترش و تقویت تشکلهای مردمی بهمنظور افزایش سرمایه اجتماعی و تحکیم ساختار درونی نظام
۴۷- تقویت فضای آزاداندیشی بهمنظور ارزیابی و نقد علمی سیاستها و عملکردهای گذشته و حال برای تصحیح مستمر آن و حفظ مسیر انقلاب اسلامی
۴۸- ارتقای نظارت رسمی، مردمی و رسانهای بر ارکان و اجزای نظام و پیشگیری از تداخل منافع شخصیت حقیقی و حقوقی مسئولان و کارکنان حکومت و برخورد بدون تبعیض با مفسدان بهویژه در سطوح مدیریتی
۴۹- اجرای کامل ضمانتهای پیشبینیشده در قانون اساسی در حوزه آزادیهای فردی و اجتماعی و آموزش و ترویج حقوق و تکالیف شهروندی و تقویت احساس آزادی در آحاد جامعه
۵۰- تعیین ضوابط عادلانه و شفافسازی فرایندهای تخصیص امکانات و امتیازات دولتی، درآمد، ثروت و معیشت مسئولان حکومتی و منابع و هزینههای مالی فعالیت سیاستمداران و تشکلهای سیاسی
۵۱- گزینش مسئولان و مدیران بر مبنای التزام عملی آنان به حد کفاف در معیشت و اهتمام ایشان به هنجارهای عدالت، صداقت، راستگویی، اعتماد، فداکاری و پاسخگویی
۵۲- تقویت اقتدار حاکمیتی و ارتقای نظام سیاسی و متناسبسازی ساختار اداری کشور با روشهای جدید بهگونهای که کمتر از یکدرصد جمعیت کشور حقوقبگیر دولت باشند
۵۳- پیشگیری از شکلگیری تهدید علیه جمهوری اسلامی ایران، گسترش بسیج مردمی و تقویت بنیه دفاعی بازدارنده
۵۴- تقریب مذاهب اسلامی و تحکیم اتحاد و انسجام مسلمانان از طریق تأکید بر مشترکات دینی و پرهیز از اهانت به مقدسات مذاهب اسلامی
۵۵- ترویج عقلانیت و روحیه جهادی در جهان اسلام و حمایت از حرکتهای اسلامی و نهضتهای آزادیبخش و استیفاء حقوق مردم فلسطین
۵۶- تأکید بر چندجانبهگرایی، گسترش دیپلماسی عمومی و کمک به حکمیت و صلح بینالمللی