اندیشکده حقوق بشر- 
حق بر شکنجه نشدن

بازیابی تصاویر و رنگ‌ها  | تاریخ ارسال: 1400/5/13 | 
از دیرباز تا کنون اعمال زور و فشار همراه با درد و عذاب شدید، برای رسیدن به مقصود امری غیر اخلاقی و غیر انسانی شمرده شده است، اما آیا واقعا #شکنجه امری مطلقا غیر اخلاقی است و نمی توان به هیچ وجه آن را تجویز نمود؟
به نظر میرسد که شکنجه در دوران کهن و در زمانه ما، میتواند به یکی از دلایل پنج گانه زیر انجام شود: «شکنجه برای اعتراف گیری»، «شکنجه برای تنبیه»، «شکنجه برای ارعاب و اجبار به انجام عمل»، «شکنجه تبعیض گرایانه» و «شکنجه جهت انتقام گیری»، همانطور که ماده اول #معاهده_منع_شکنجه و سایر مجازاتها و رفتارهای خشن، غیر انسانی و تحقیرآمیز، سازمان ملل شکنجه را اینچنین تعریف میکند، این سند بین المللی که بهعنوان قطعنامه شماره ۴۶ در سیو نهمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ دهم دسامبر ۱۹۸۴ به تصویب رسید، که البته ایران به دلیل وجود موانعی که پیشروی الحاق به این کنوانسیون وجود دارد، تاکنون آن را امضا نکرده است، را می توان به عنوان مهمترین سند بین اللملی در این زمینه پنداشت به علاوه ماده ۴ و ۷ #میثاق_بینالمللی_حقوق_مدنی و سیاسی مصوب ۱۹۶۶ نیز بر ممنوعیت شکنجه و حق بر شکنجهنشدن، حتی در زمان بحران و خطر فوقالعاده برای موجودیت یک ملت تأکید کرده است. علاوهبراین، در #قراردادهای_چهارگانه_ژنو که دولت ایران نیز در سال ۱۳۳۴ به آن ملحق شده شکنجه و آزار منع شده و ماده ۲ #اعلامیه_اسلامی_حقوق_بشر (مصوب ۱۹۹۰ در قاهره) نیز شکنجه را منع کرده است. همچنین کمیسیون حقوق بینالملل سازمان ملل متحد نیز در اجلاس سال۱۹۹۶، شکنجه را در زمره جنایات بر ضد بشریت قرار داده است. #اساسنامه_دیوان_کیفری_بینالملل مصوب ۱۹۹۸، شکنجه را با دو عنوان متفاوت مورد توجه قرار داده است؛ بهنحویکه در یک جا با عنوان جنایت ضد بشریت و در جایی دیگر از آن بهعنوان جنایت جنگی یاد میکند.
به این ترتیب  از نظر اسناد و مقررات بینالمللی، ممنوعیت شکنجه حتی در زمان جنگ، بهعنوان یک قاعده استثناناپذیر مورد قبول جهانیان قرار گرفته و هیچ شرایطی نمیتواند باعث تجویز شکنجه شود.
اما قوانین ایران در این باره چه می گویند؟
آیا شکنجه شدن بر اساس موازین فقهی قابلیت توجیه دارد؟
محمدطاهر صفرزاده، دانشجو کارشناسی ارشد پیوسته حقوق دانشگاه امام صادق (ع)
نشانی مطلب در وبگاه اندیشکده حقوق بشر:
http://isu.ac.ir/find-44.2865.8406.fa.html
برگشت به اصل مطلب