آشنایی اجمالی با دفتر مطالعات صنعت
| تاریخ ارسال: 1398/11/17 |
مروری بر اهداف و ماموریت های دفتر مطالعات صنعت
سخن گفتن از ماموریت دفتر بدون مرور عقبه تاریخی شکلگیری آن امکانپذیر نیست ولی بررسی تفصیلی روند شکلگیری دفتر و آسیبشناسی جریان رشد و رکود آن، نیازمند فرصتی موسع است که از حوصله این نوشتار خارج است. با وجود این، تاکید بر اینکه شکلگیری دفتر بر اساس پاسخ به نیازی بود که از سوی تعدادی از اعضای هیات علمی گروه صنعتی و تعدادی از دانشآموختگان این گرایش احساس میشد. تشکیل مرکزی برای هویتبخشی به دانشجویان گرایش صنعتی و زمینهسازی برای کارهای تشکیلاتی در این گرایش از جمله این نیازها بود که به لطف خداوند متعال، توفیق چشمگیری در آن دوره کسب کرد و گزارشهای مکتوب عملکرد دفتر گواه پیشبرد اهداف در آن دوران است به ویژه اینکه، جذابیت رویکردی و ناظر به نیاز بودن شکلگیری دفتر، زمینه را برای اخذ مجوزهای لازم از دانشگاه تسهیل نمود و در نهایت، دفتر مطالعات صنعت به عنوان یک موجودیت جدید در دانشگاه به رسمیت شناخته شد.
هر چند این نوشتار در مقام آسیبشناسی علل رکود دفتر در دوران پس از رشد نمایی آن نیست ولی یادآوری این نکته ضروری است که مرکز رشد یک ایده کارآفرینانه بود ولی مشغولیتهای ذهنی و اجرایی موسسان دفتر سبب عدم تمرکز ایشان در ادامه فعالیت دفتر شد لذا پس از دو سال، در حالی که هنوز دفتر به ثبات هویتی و کارکردی نرسیده و انتقال تجربه نسلی نیز صورت نگرفته بود، دوران رکود و افول آن آغاز گردید و در نهایت به تعطیلی گرایید. یادآوری این نکته از این جهت ضرورت دارد که عدم اعتقاد به یک نظریه تغییر و همچنین ناتوانی در تحمل ابهام در حل مساله، نه تنها ممکن است به پاسخی در خور برای آن مساله منجر نشود چه بسا زمینهساز اتلاف هزینههای موثر اولیه نیز بشود.
تجربه نشان داده است که افراد حتی اگر توان اولیه برای انجام کاری را نداشته باشند ولی تمایل و علاقه آنان برای به ثمر نشاندن آن کار، در حد قابل قبولی باشد و سعی لازم را به کار برند، شانس موفقیت بیشتری دارند و البته اگر هدف الهی باشند – که ان شاء الله در دفتر مطالعات صنعت اینگونه است- خداوند متعال نیز همراه و راهنمای طریق است «الذین جاهدوا فینا لنهدینم سبلنا». ولی اگر کسی علاقهای به کار نداشته باشد و جز به اضطرار در آن مسیر گام ننهاده باشد، چه بسا رویکرد رفع تکلیفی و کارمندی بر کار مستولی شود و بعید است که ثمره قابل توجهی نیز داشته باشد. یادآوری این نکته نیز از این جهت اهمیت داشت که در دفتر مطالعات صنعت – چه برای حقیر به عنوان مسئول دفتر و چه برای اعضایی که در آن فعالیت خواهند کرد- اصل بر «فرد- مساله» است و یکی از ارزشهای محوری این خواهد بود که تا حد امکان، هیچ کاری در دفتر به اجبار محیطی غیراضطراری پذیرفته نشود ولی اگر درخواستی از سوی اساتید محترم و دانشجویان عزیز برای اقدامی ارائه شد و آمادگی لازم در پیشنهاد دهنده وجود داشت زمینه لازم برای هر نوع عملیاتی که در طرح تفصیلی دفتر قابل توجیه بوده و از نظر عملیاتی و تصویری، خدشهای بر دفتر وارد نسازد فراهم میشود و تاکید اصلی بر این است که هرکس متولی به نتیجه رساندن ایده و ماموریت خود است.
چشم انداز و ماموریت
به نظر میآید میبایست جلسات مستمر و متعددی با حضور اساتید دانشکده و دانشگاه جهت تعیین نسبت دفتر دانشگاه با فضای جامعه تشکیل شود و بر اساس اسناد بالادستی و ملاحظات اجرایی، چشمانداز اصلی و ماموریت کامل دفتر مطالعات صنعت تعیین گردد ولی در حال حاضر میتوان چشمانداز دفتر مطالعات صنعت را «تبدیل شدن به مرکزی تخصصی جهت ایفای نقش موثر در عرصه سیاستگذاری و حکمرانی بخش صنعت در کشور» دانست. هدفگذاری اولیه دفتر مطالعات صنعت، ورود در مسائلی خواهد بود که از نظر سطح نفوذ، حداقل در رده ملی ارزیابی شده و از نظر بازه زمانی اثر، میان مدت تلقی شوند.
ارزش های محوری دفتر مطالعات صنعت
این برنامه بر اساس چند ارزش محوری تدوین شده و سعی بر این است که دفتر با اتکال به خداوند متعال، خِرَد جمعی و سعی هدفمند در راستای تحقق ماموریت پیش رود:
سخن گفتن از ماموریت دفتر بدون مرور عقبه تاریخی شکلگیری آن امکانپذیر نیست ولی بررسی تفصیلی روند شکلگیری دفتر و آسیبشناسی جریان رشد و رکود آن، نیازمند فرصتی موسع است که از حوصله این نوشتار خارج است. با وجود این، تاکید بر اینکه شکلگیری دفتر بر اساس پاسخ به نیازی بود که از سوی تعدادی از اعضای هیات علمی گروه صنعتی و تعدادی از دانشآموختگان این گرایش احساس میشد. تشکیل مرکزی برای هویتبخشی به دانشجویان گرایش صنعتی و زمینهسازی برای کارهای تشکیلاتی در این گرایش از جمله این نیازها بود که به لطف خداوند متعال، توفیق چشمگیری در آن دوره کسب کرد و گزارشهای مکتوب عملکرد دفتر گواه پیشبرد اهداف در آن دوران است به ویژه اینکه، جذابیت رویکردی و ناظر به نیاز بودن شکلگیری دفتر، زمینه را برای اخذ مجوزهای لازم از دانشگاه تسهیل نمود و در نهایت، دفتر مطالعات صنعت به عنوان یک موجودیت جدید در دانشگاه به رسمیت شناخته شد.
هر چند این نوشتار در مقام آسیبشناسی علل رکود دفتر در دوران پس از رشد نمایی آن نیست ولی یادآوری این نکته ضروری است که مرکز رشد یک ایده کارآفرینانه بود ولی مشغولیتهای ذهنی و اجرایی موسسان دفتر سبب عدم تمرکز ایشان در ادامه فعالیت دفتر شد لذا پس از دو سال، در حالی که هنوز دفتر به ثبات هویتی و کارکردی نرسیده و انتقال تجربه نسلی نیز صورت نگرفته بود، دوران رکود و افول آن آغاز گردید و در نهایت به تعطیلی گرایید. یادآوری این نکته از این جهت ضرورت دارد که عدم اعتقاد به یک نظریه تغییر و همچنین ناتوانی در تحمل ابهام در حل مساله، نه تنها ممکن است به پاسخی در خور برای آن مساله منجر نشود چه بسا زمینهساز اتلاف هزینههای موثر اولیه نیز بشود.
تجربه نشان داده است که افراد حتی اگر توان اولیه برای انجام کاری را نداشته باشند ولی تمایل و علاقه آنان برای به ثمر نشاندن آن کار، در حد قابل قبولی باشد و سعی لازم را به کار برند، شانس موفقیت بیشتری دارند و البته اگر هدف الهی باشند – که ان شاء الله در دفتر مطالعات صنعت اینگونه است- خداوند متعال نیز همراه و راهنمای طریق است «الذین جاهدوا فینا لنهدینم سبلنا». ولی اگر کسی علاقهای به کار نداشته باشد و جز به اضطرار در آن مسیر گام ننهاده باشد، چه بسا رویکرد رفع تکلیفی و کارمندی بر کار مستولی شود و بعید است که ثمره قابل توجهی نیز داشته باشد. یادآوری این نکته نیز از این جهت اهمیت داشت که در دفتر مطالعات صنعت – چه برای حقیر به عنوان مسئول دفتر و چه برای اعضایی که در آن فعالیت خواهند کرد- اصل بر «فرد- مساله» است و یکی از ارزشهای محوری این خواهد بود که تا حد امکان، هیچ کاری در دفتر به اجبار محیطی غیراضطراری پذیرفته نشود ولی اگر درخواستی از سوی اساتید محترم و دانشجویان عزیز برای اقدامی ارائه شد و آمادگی لازم در پیشنهاد دهنده وجود داشت زمینه لازم برای هر نوع عملیاتی که در طرح تفصیلی دفتر قابل توجیه بوده و از نظر عملیاتی و تصویری، خدشهای بر دفتر وارد نسازد فراهم میشود و تاکید اصلی بر این است که هرکس متولی به نتیجه رساندن ایده و ماموریت خود است.
چشم انداز و ماموریت
به نظر میآید میبایست جلسات مستمر و متعددی با حضور اساتید دانشکده و دانشگاه جهت تعیین نسبت دفتر دانشگاه با فضای جامعه تشکیل شود و بر اساس اسناد بالادستی و ملاحظات اجرایی، چشمانداز اصلی و ماموریت کامل دفتر مطالعات صنعت تعیین گردد ولی در حال حاضر میتوان چشمانداز دفتر مطالعات صنعت را «تبدیل شدن به مرکزی تخصصی جهت ایفای نقش موثر در عرصه سیاستگذاری و حکمرانی بخش صنعت در کشور» دانست. هدفگذاری اولیه دفتر مطالعات صنعت، ورود در مسائلی خواهد بود که از نظر سطح نفوذ، حداقل در رده ملی ارزیابی شده و از نظر بازه زمانی اثر، میان مدت تلقی شوند.
ارزش های محوری دفتر مطالعات صنعت
این برنامه بر اساس چند ارزش محوری تدوین شده و سعی بر این است که دفتر با اتکال به خداوند متعال، خِرَد جمعی و سعی هدفمند در راستای تحقق ماموریت پیش رود:
- یک) حل مساله عالمانه اصالت دارد و تا حد امکان از موضوع محوری اجتناب خواهد شد.
- دو) برنامه رشد شخصی هر فرد در کنار حل مساله جمعی موضوعیت دارد.
- سه) برنامههای دفتر جز با ارائه پیشنهاد و همت خود اساتید و دانشجویان، انجام نخواهد شد لذا حفظ ارزش رشد پایین به بالا در دفتر، بسیار ضروری است.
- چهار) دفتر ساختاری غیرانتفاعی دارد، لذا درآمدزایی اولویت اول آن نیست مگر آنکه کارهای پروژهای آن در راستای ماموریتهای آن باشد البته دفتر میکوشد تا حد امکان موانع حرکتهای رشدی اعضاء را برطرف کند.
- پنج) ارتباطگیری هدفمند، مستمر و باثبات با محیط صنعت و کسب و کار با رویکرد حاکمیتی (و نه شرکتی) با هدف حل مساله از اهداف میانی دفتر است.
- شش) در عین اهمیت ارائه خروجی در دفتر، اصالت با حل مساله است لذا تا حد امکان از ارائه خروجیهای شتابزده و رفتارهای سیاسی و مقطعی اجتناب خواهد شد.
- هفت) دوبارهکاری، موازیکاری و پرداختن به اموری که متولی داشته و به نحو احسن انجام میشود به هیچ وجه در برنامههای دفتر، جای نخواهند گرفت.
نقشه کلی حرکت دفتر مطالعات صنعت در سال جاری
هر چند مقوله رشد و توسعه در امور و علوم اجتماعی، روندی خطی را طی نمیکند ولی میتوان ایستگاههای حرکت را تا حدودی ترسیم کرد و البته به اقتضای پیشرفت در امور، اقدامات تکمیلی و اصلاحی نیز انجام خواهد گرفت.
مرحله اول در این امر، احیای دفتر و خروج از وضعیت موجود است. ساماندهی به مکان فیزیکی دفتر مطالعات صنعت، طراحی چیدمان و مطرح شدن مجدد آن به عنوان یک تشکیلات چابک، نوآور و مساله محور از جمله اقدامات این مرحله است. در این راستا برگزاری جلسات مستمر مباحثاتی با دانشجویان و حضور میهمانان بیرونی، برگزاری دورههای جذاب و ... میتواند بسیار راهگشا باشد.
مرحله دوم در نقشه حرکت دفتر مطالعات صنعت، تشکیل حلقههای مطالعاتی- عملیاتی به منظور ایجاد هستههای نخبگانی است. استعدادیابی دانشجویان، توانمندسازی آنها و اتصال ایشان به اساتید داخلی و خارجی، از مقدمات این کار است. این مرحله با توجه به بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با نخبگان علمی جوان در تاریخ ۲۸ مهر ۱۳۹۵ در دستور کار قرار گرفته است:
یک نکته، درباره‌ی شکلگیری «هستههای نخبگانی» در داخل دانشگاه‌ها است. این را من قبلاً هم سفارش کرده‌ام که در داخل دانشگاه‌ها گاهی یک استاد، دو استاد، یک مجموعه‌ی جوان را دُور خودشان جمع میکنند و یک هسته‌ی نخبگانی به وجود میآید؛ این میتواند تکثیر بشود، گسترش پیدا کند، خیلی چیز بابرکتی است؛ هیچ گزارشی به من نرسیده که چنین چیزی اتّفاق افتاده. قبلاً بنده این را پارسال و در جلسات مختلفی یکی دوبار تکرار کردم؛ این باید تحقّق پیدا کند. این دیگر کار دستگاه دولتی و مانند اینها نیست؛ این کار خود مجموعه‌های دانشگاهی است.
در مرحله سوم، تمرکز اساسی بر روند برندسازی و هویتبخشی به دفتر در سطح ملی در دستور کار قرار خواهد گرفت. به این معنا که با توجه به خروجیهای باکیفیت اعم از محصولات علمی یا نیروهای آموزش دیده مناسب، به دنبال توسعه ایده دفتر مطالعات صنعت در سطح کشور بوده و به همین سبب بستر لازم برای معرفی دفتر به عنوان یک بازوی موثر در مقام ایدهپردازی، طراحی، تدوین و اجرای سیاستهای کلان توسعه صنعتی در کشور فراهم خواهد شد.
در مرحله چهارم، دفتر مطالعات صنعت به گسترش نیروهای خود به صورت از پایین به بالا و توسعه فعالیتهایش اقدام خواهد کرد و دفتر مطالعات صنعت به سوی مرکزی تخصصی در این زمینه حرکت خواهد نمود.
بدیهی است تفطن لازم نسبت به همزمانی برخی از این مراحل، جلوگیری از دوبارهکاریها و استفاده از فرصتهای کلیدی وجود خواهد داشت ولی سیر کلی حرکت طی چند سال آینده به این صورت برنامهریزی شده است.
کلیات برنامههای دفتر مطالعات صنعت
میتوان فعالیتهای دفتر را در چند دسته کلی جای داد:
دسته اول) فعالیت های جاری دفتر:
هر چند مقوله رشد و توسعه در امور و علوم اجتماعی، روندی خطی را طی نمیکند ولی میتوان ایستگاههای حرکت را تا حدودی ترسیم کرد و البته به اقتضای پیشرفت در امور، اقدامات تکمیلی و اصلاحی نیز انجام خواهد گرفت.
مرحله اول در این امر، احیای دفتر و خروج از وضعیت موجود است. ساماندهی به مکان فیزیکی دفتر مطالعات صنعت، طراحی چیدمان و مطرح شدن مجدد آن به عنوان یک تشکیلات چابک، نوآور و مساله محور از جمله اقدامات این مرحله است. در این راستا برگزاری جلسات مستمر مباحثاتی با دانشجویان و حضور میهمانان بیرونی، برگزاری دورههای جذاب و ... میتواند بسیار راهگشا باشد.
مرحله دوم در نقشه حرکت دفتر مطالعات صنعت، تشکیل حلقههای مطالعاتی- عملیاتی به منظور ایجاد هستههای نخبگانی است. استعدادیابی دانشجویان، توانمندسازی آنها و اتصال ایشان به اساتید داخلی و خارجی، از مقدمات این کار است. این مرحله با توجه به بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با نخبگان علمی جوان در تاریخ ۲۸ مهر ۱۳۹۵ در دستور کار قرار گرفته است:
یک نکته، درباره‌ی شکلگیری «هستههای نخبگانی» در داخل دانشگاه‌ها است. این را من قبلاً هم سفارش کرده‌ام که در داخل دانشگاه‌ها گاهی یک استاد، دو استاد، یک مجموعه‌ی جوان را دُور خودشان جمع میکنند و یک هسته‌ی نخبگانی به وجود میآید؛ این میتواند تکثیر بشود، گسترش پیدا کند، خیلی چیز بابرکتی است؛ هیچ گزارشی به من نرسیده که چنین چیزی اتّفاق افتاده. قبلاً بنده این را پارسال و در جلسات مختلفی یکی دوبار تکرار کردم؛ این باید تحقّق پیدا کند. این دیگر کار دستگاه دولتی و مانند اینها نیست؛ این کار خود مجموعه‌های دانشگاهی است.
در مرحله سوم، تمرکز اساسی بر روند برندسازی و هویتبخشی به دفتر در سطح ملی در دستور کار قرار خواهد گرفت. به این معنا که با توجه به خروجیهای باکیفیت اعم از محصولات علمی یا نیروهای آموزش دیده مناسب، به دنبال توسعه ایده دفتر مطالعات صنعت در سطح کشور بوده و به همین سبب بستر لازم برای معرفی دفتر به عنوان یک بازوی موثر در مقام ایدهپردازی، طراحی، تدوین و اجرای سیاستهای کلان توسعه صنعتی در کشور فراهم خواهد شد.
در مرحله چهارم، دفتر مطالعات صنعت به گسترش نیروهای خود به صورت از پایین به بالا و توسعه فعالیتهایش اقدام خواهد کرد و دفتر مطالعات صنعت به سوی مرکزی تخصصی در این زمینه حرکت خواهد نمود.
بدیهی است تفطن لازم نسبت به همزمانی برخی از این مراحل، جلوگیری از دوبارهکاریها و استفاده از فرصتهای کلیدی وجود خواهد داشت ولی سیر کلی حرکت طی چند سال آینده به این صورت برنامهریزی شده است.
کلیات برنامههای دفتر مطالعات صنعت
میتوان فعالیتهای دفتر را در چند دسته کلی جای داد:
دسته اول) فعالیت های جاری دفتر:
- الف) مشاورههای دانشجویی
- ب) راه اندازی هستههای علمی
- ج) برنامه های رصد و تحلیل اخبار کسب و کار
- د) بازدیدهای علمی
- هـ) دورههای کارآموزی
- و) مباحث اسلامی حوزه صنعت و کسب و کار
- ز) تهیه گزارشهای سیاستی و کارشناسی
- ح) برگزاری نشست های تخصصی با فعالان علمی و اجرایی صنعت
دسته دوم) فعالیت های ویژه دفتر:
- الف) برگزاری دوره تابستانی توسعه صنعتی ایران (اعتلاء)
- ب) برگزاری دوره تابستانی مطالعات سیاستی نفت و گاز (شهید تندگویان)
- ج) برگزاری دوره آشنایی با مفاهیم حکمرانی
- د) برگزاری دوره آشنایی تخصصی با بودجه ریزی (با رویکرد فهم لایحه بودجه ۹۹)
- هـ) راهاندازی کارگروه رونق تولید
دسته سوم) برنامه های مشارکتی دفتر مطالعات صنعت:
- الف) برگزاری دوره مدیرشو۱
- ب) برگزاری دوره مدیرشو ۲
- ج) برگزاری دوره تابستانی مدیرشو ۳
- د) برگزاری دوره مدیرشو ۴
- هـ) برگزاری برنامه شکرانه امانت
- و) برگزاری دوره مهارت افزایی اساتید
دفعات مشاهده: 2603 بار | دفعات چاپ: 400 بار | دفعات ارسال به دیگران: 0 بار |
0 نظر